Πέμπτη 30 Απριλίου 2009
Η χαμένη ψυχή της πολιτικής
Γυρνάω το ρολόι του χρόνου καμία εικοσαριά χρόνια πίσω. Αμούστακος πιτσιρικάς με κοντά παντελόνια, στο κέντρο της Ρόδου, έτρεχα σαν τρελός σε όλες τις προεκλογικές συγκεντρώσεις. Παρακολουθούσα και ενθουσιαζόμουν από τον παλμό, τα πλήθη, τις… λαοθάλασσες. Άκουγα έκθαμβος τους μεγάλους και σπουδαίους του τόπου να αστράφτουν και να βροντούν. «Έξω οι κλέφτες», «να φύγουν οι φαύλοι», «φάγατε με χρυσά κουτάλια» και άλλα τέτοια συμπαθητικά. Ενθουσιαζόμουν. Καλά να πάθω…
Ήταν το βρώμικο 89. Το σκάνδαλο Κοσκωτά μονοπωλούσε την πολιτική ζωή. Ο Μητσοτάκης κατακεραύνωνε, ο Ανδρέας απαντούσε, η αριστερά έδινε χείρα βοηθείας στη δεξιά. Να ξεβρομίσει ο τόπος. Ειδικό δικαστήριο και γουνάκια. Δίκη Μπεν Χουρ. Ο Μένιος Κουτσόγιωργας νεκρός. Το κανάλι 29 με πρωτοπαλίκαρο τον Ευάγγελο Γιαννόπουλο να ωρύεται. Το βρώμικο 89…
Θαρρώ πως σε αυτή την περίοδο έγινε η πρώτη μου επαφή με την πολιτική. Για κάποιο περίεργο, άξιο ψυχανάλυσης, λόγο την ερωτεύτηκα. Και συνέχισα να την παρακολουθώ. Αλλά τα κόμματα με ενοχλούσαν, είχαν μια απωθητική δύναμη πάνω μου. Ενώ προσπαθούσα να μπω σε βάθος μέσα στην ουσία της, δεν τα κατάφερνα με τίποτα. Δεν ήξερα τι έφταιγε.
Μέλος σε κόμμα δεν έγινα ποτέ- ναι υποστήριζα, ψήφισα, αλλά δεν οργανώθηκα, παρά τη φλόγα των νιάτων. Και στα 16 πήρα την απόφαση που με έχει σημαδεύσει. Να γίνω δημοσιογράφος, να κάνω από αυτό το μετερίζι πολιτική. Ο Καζαντζάκης είχε πει ότι το να είσαι νέος σημαίνει ότι θέλεις να αλλάξεις τον κόσμο. Νέος ήμουν, πήρα αποφάσεις…
Σκεφτόμουν τότε, μέσα στην αχαλίνωτη αθωότητα μου, ότι η πολιτική είναι η αγάπη και η δημοσιογραφία ο έρωτας μου. Και χάραξα τη διαδρομή. Την σπούδασα την πολιτική. Έφυγα στα ξένα για πάρτη της. Γνώρισα τον κόσμο, μπολιάστηκα. Και η αγάπη μεγάλωνε, τι κι αν είχε αρχίσει προ πολλού να γεμίζει με πληγές το θυμικό μου, να πυκνώνει τα σύννεφα της απελπισίας- ο έρωτας όταν είναι γνήσιος σε τυφλώνει. Τυφλός να ανοίξω τα μάτια μαχόμουν. Και σε αυτή τη μάχη επιμένω.
Τι είναι, όμως, η πολιτική; Ποια πολιτική αγάπησα; Στο σύγχρονο κόσμο νιώθω σαν τον ρέκτη της τέχνης που τον έδεσαν σε ένα αδειανό μουσείο. Διψάει αλλά το νερό είναι δηλητηριασμένο, όταν δεν είναι ανύπαρκτο. Ερωτεύτηκα την πολιτική γιατί σχημάτισα το σώμα της με ιδέες- μια διαλεκτική του πάθους για τη βελτίωση της ανθρωπότητας. Μια διαρκής ζύμωση απόψεων, μια φιλοσοφική θέση- αντίθεση- σύνθεση. Ένας διαχρονικός ανθρωπισμός- διαφωτισμός. Ένα κορμί με λεπτές γραμμές, ντελικάτο και θελκτικό για πνεύματα που θέλουν να πλατύνουν το νου. Ουτοπιστής; Αν νιώθω ο βλάκας της ιστορίας;.. Σιγά μην κλάψω, σιγά μην φοβηθώ.
Η πολιτική στη χώρα μας είναι ένα διαρκές αλισβερίσι συμφερόντων. Σχέση πελάτη και αγοραστή. Μου δίνεις ψήφο, σου δίνω ό,τι κουλό μου ζητήσεις. Πόσα μου δίνεις (λεφτά…) για να σε ψηφίσω (πραγματικός διάλογος σε γραφείο υποψήφιου βουλευτή). Η αγάπη για την καρέκλα και όχι γι’ αυτό που μπορείς να προσφέρεις από την καρέκλα. Κραυγές, αλαλαγμοί και παραιτήσεις μηδέν. Σκανδαλοθηρία- σκανδαλολογία, πολιτικό κόστος, ναρκισσισμός του γλυκού νερού, βλαχομπαρόκ, συναλλαγές στο σκοτάδι και μεγάλο-ΜΜΕ να «παίζουν» παιχνίδια. Ποια πολιτική; Μαλακία είναι αυτή. Και εμείς στο παραμύθι μας να κυνηγάμε χίμαιρες.
Με λυσσαλέο πείσμα απουσιάζουν οι ιδέες. Και όταν τύχει να ξεπροβάλλουν ενίοτε, μοιάζουν με ντεμπουτάντ παρθένες σε χορό βιαστών. Δεν προκάνουν να πάρουν ανάσα και χάνονται κάτω από τη φθοροποιό δύναμη της μικροπολιτικής και της ατέρμονης ίντριγκας.
Κουράγιο μου δίνει μια απλοϊκή ρήση: Τα πάντα στη ζωή είναι πολιτική. Και αυτό το κειμενάκι που έγραψα μέρος της είναι. Ας πούμε ένα ακόμα χειροφίλημα από κάποιον που ανάμεσα στις γραμμές της τολμά να διακρίνει ποίηση και όχι οίηση. Που πιστεύει δονκιχωτικά ότι υφίστανται ακόμα ιδέες που μπορούν να συναρπάσουν. Και να φτιάξουν τραγούδια με ψυχή.
- Το κείμενο αυτό το έγραψα στις 8 Μαΐου 2007. Λόγω Παυλίδη και λοιπών υποθέσεων με "άρωμα" βόθρου παραμένει επίκαιρο...
Σάββατο 25 Απριλίου 2009
Working Class Hero
As soon as your born they make you feel small,
By giving you no time instead of it all,
Till the pain is so big you feel nothing at all,
A working class hero is something to be,
A working class hero is something to be.
They hurt you at home and they hit you at school,
They hate you if youre clever and they despise a fool,
Till youre so fucking crazy you cant follow their rules,
A working class hero is something to be,
A working class hero is something to be.
When theyve tortured and scared you for twenty odd years,
Then they expect you to pick a career,
When you cant really function youre so full of fear,
A working class hero is something to be,
A working class hero is something to be.
Keep you doped with religion and sex and TV,
And you think youre so clever and classless and free,
But youre still fucking peasents as far as I can see,
A working class hero is something to be,
A working class hero is something to be.
Theres room at the top they are telling you still,
But first you must learn how to smile as you kill,
If you want to be like all the folks on the hill,
A working class hero is something to be.
A working class hero is something to be.
If you want to be a hero well just follow me,
If you want to be a hero well just follow me.
Πέμπτη 23 Απριλίου 2009
Οι χλιδάνεργοι...
Η ανεργία από μόνη της ως όρος ενέχει αρνητικό φορτίο για τον άτυχο που εμπίπτει σε αυτή την κατηγορία. Στο δυτικό κόσμο άνεργος είναι συνήθως αυτός τον οποίο ξεπέρασαν οι εξελίξεις και δεν κατάφερε να εναρμονιστεί με τις επιταγές της σύγχρονης οικονομίας. Όσοι εμφανίστηκαν –ακουσίως- ουραγοί στην κούρσα της τεχνολογικής επανάστασης, δεν πρόφτασαν το τρένο και περιβλήθηκαν το μανδύα του απόκληρου. Ως επί το πλείστον οι άνω των 50 ετών ταλανίζονται από αυτή τη δυσανεξία της οικονομικής παγκοσμιοποίησης.
Η χώρα μας εμφανίζει μια –όχι μοναδική στο είδος της- ιδιαιτερότητα. Αδυνατεί να ενσωματώσει στην αγορά εργασίας τους έχοντες πτυχίο, με το πρόβλημα να κλιμακώνεται ανάλογα με το πόσο υψηλή είναι η μόρφωση- εξειδίκευση. Τούτων δοθέντων η Ελλάδα εμφανίζεται ως «πρωταθλήτρια» στην ΕΕ στους ανέργους κάτω των 25 ετών (και ασφαλώς και στις γυναίκες…).
Και έτσι προκύπτουν τα εξής δεδομένα: είτε ο νέος στέλνει με ρυθμούς καταιγίδας το βιογραφικό του προς πάσα κατεύθυνση με την ευχή να του ρίξουν καμιά ματιά είτε διαγκωνίζεται σε πολιτικά γραφεία ακολουθώντας το φωτεινό μονοπάτι του Greek Dream- δημόσιου τομέα είτε κάθεται στο θρόνο του χλιδάνεργου περιμένοντας τους γονείς- που τον χρηματοδοτούν- να του βρουν δουλειά που να ανταποκρίνεται στα προσόντα του.
Το θέμα είναι οι χλιδάνεργοι. Πρόκειται ως επί το πλείστον για νέους που σπούδασαν στο εξωτερικό, ανήκουν στη μεσαία τάξη, οι γονείς τους έχουν μικρή ή μεγάλη οικονομική επιφάνεια και δεν επιθυμούν ο βλαστός τους να συγχρωτιστεί με το… λούμπεν προλεταριάτο της εργασίας. Έτσι αναλαμβάνουν οι ίδιοι τη χρηματοδότηση- μισθοδοσία του «παιδιού» μην τυχόν και κακοπάθει και πάψουν τα μάγουλα του να είναι ροδοκόκκινα… Και μιλάμε για γενναίους μισθούς, όχι αστεία. Σε σημείο που ο κατώτατος μοιάζει με φιλοδώρημα.
Στην Ελλάδα εμφανίζουμε ως κατάκτηση τη σχέση οικογένειας- παιδιού. Της «αγίας οικογένειας» που δεν αφήνει τον υιό ή τη θυγατέρα να… πεινάσει, άρα τους τρέφει μέχρι τον τελευταίο ασπασμό (που λέει ο λόγος). Κάποιοι το θεωρούν μεγάλη κατάκτηση και μαξιλαράκι ασφαλείας για τη βραδυφλεγή βόμβα που ονομάζεται Ασφαλιστικό. Κουραφέξαλα…
Με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται στρατιές «μπούληδων», 30ρηδων που δεν έχουν εργαστεί ούτε ένα δευτερόλεπτο στη ζωή τους, καλοζωισμένων μαμμόθρεφτων που στην πρώτη κρίση θα χάσουν τη γη κάτω από τα πόδια τους.
Τα μέλη της «κάστας» των χλιδάνεργων είθισται να οδηγούν ακριβά αυτοκίνητα, να αγοράζουν ρούχα με γνωστές «ετικέτες», να συχνάζουν σε trendy clubs και γενικά να κάνουν πολλά ακριβά «σπορ» με… ξένα κόλλυβα. Είναι οι αγενείς ξερόλες που θεωρούν εαυτούς υπέρτερους επειδή τους… έστειλαν για σπουδές «εκεί έξω» και δικαιολογούν την αεργία (και όχι ανεργία) τους με το επιχείρημα ότι «δεν σπούδασα εγώ για να δουλεύω σε καφετέρια» ή κάτι παρόμοιο. Άρα: «δεν δουλεύω, περιμένω και άσε τη γενιά των 700 ευρώ να ψήνεται». Με αυτή τη λογική, βεβαίως, δεν υπάρχει περίπτωση να διεκδικήσουν τίποτα… διότι αυτό ακριβώς θα τους χαλάσει τη μαγιά.
Συνήθως αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα και είναι απέραντα εγωιστές. Τους ενδιαφέρει μόνο η καλοπέραση τους και αν τύχει να τους πεις καμιά ιστορία- πρόβλημα βγαλμένο από το σκληρό πυρήνα της ζωής γελάνε ωσάν να τους λες ανέκδοτα…
Ο καθείς και ο πόνος του ίσως πείτε. Αυτοί οι άνθρωποι ωστόσο είναι μέρος της κοινωνίας μας (ελπίζω μικρό), αντιπαραγωγικοί πρωταθλητές, αδιάφοροι για τα κοινά και απολίτικοι (σε μεγάλο μέρος)- κι όμως ψηφίζουν (βάσει οικογενειακού συμφέροντος). Φυτά που καταναλώνουν οξυγόνο (χωρίς να κάνουν και «κοινωνική φωτοσύνθεση»).
Και είναι λυπηρό διότι είναι νέοι άνθρωποι. Είναι μέρος της ηλικιακής ομάδας που οφείλει να συνιστά τον ανθό της κοινωνίας. Και αυτοί ηθελημένα έχουν το ρόλο του παράσιτου…
(Και, ναι, οι γονείς φταίνε).
Τετάρτη 22 Απριλίου 2009
Όταν ο Ντοστογιέφσκι συνάντησε τον Ντίκενς
Στο λιμάνι του Λίβερπουλ η νύχτα έχει προχωρήσει. Είναι βαριά, σκληρή και δεν χαρίζεται. Οι ναυτικοί αφήνουν απλανές το βλέμμα τους να ταξιδεύσει μες τους καπνούς του καπηλειού. Καταγώγιο για χαμένες ψυχές. Πυκνοί καπνοί, σκοτεινοί όσο και η μάνα τους η θάλασσα. Αυτή τους γέννησε, λένε, αυτή και θα τους πάρει.
Ο δρόμοι είναι παγωμένοι, οι διαβάτες σφίγγονται μέσα από τα πανωφόρια τους, μάλλινα καπέλα διαχέουν μία υποψία ζεστασιάς στο κορμί τους. Ένας ζητιάνος με κουρέλια για ρούχα, σέρνεται απελπισμένος στο δρόμο. Οι περαστικοί δεν τον κοιτούν, περνούν δίπλα του αδιάφοροι.
Στην απανεμιά της στεριάς η ώρα κυλάει αργά. Μάρτης του 1935, δύσκολη χρονιά, νοσταλγία για το απέραντο γαλάζιο. Το κρασί ρέει, φτηνός οίνος που τους ευφραίνει την ψυχή, την πάντα εύφλεκτη αυτή ύλη τους. Η κόρη του κάπελα πίσω από την μπάρα αγκομαχά να σερβίρει την περίοπτη πελατεία. Τα πόδια της λυγίζουν από την κούραση και την προσμονή αυτού που περιμένει.
Ένα ανθρώπινο σκουπίδι κυλιέται χωρίς αύριο στον πάγο. Οι σκοτεινοί ουρανοί της πόλης των Τσάρων δίνουν το χρώμα στην ανάσα του. Το κρύο τον θερίζει. Κοιτάει ψηλά. Η ζωή τον απέβαλλε. Είναι ένας νεκρός. Ένας ζωντανός νεκρός που κρέμεται από μία κλωστή, αυτό που του έλειψε συλλογάται, αναλογίζεται μία ζωή στα βάθη του πόνου.
Οι ναυτικοί φουσκώνουν, δεν θέλουν πολύ για να ανάψουν τις φωτιές. Δύο μαντράχαλοι έρχονται στα χέρια, διεκδικούν την μούσα του λιμανιού, την κόρη αυτή της Αφροδίτης, που μία σταγόνα ομορφιάς λες και την ξέβρασε σε αυτό το νεκροταφείο των ψυχών. Το λουλούδι στο γδαρμένο λιμάνι τρομάζει. Οι μαντράχαλοι αφηνιάζουν, την τραβάνε, την διεκδικούν. Η μούσα φοβάται, τρέμει και προσεύχεται στο τίποτα. Τα τατουάζ τον ναυτικών εκτείνονται απόκοσμα, ενώ οι γροθιές τους σφίγγουν. Μία ανθρώπινη κόλαση στο λιμάνι.
Αγάπη δεν ένιωσε ποτέ και τώρα πεθαίνει αβοήθητος. Δεν μπορεί να δακρύσει, έχει στεγνώσει μέσα του. Μία μπουκιά φαγητό ζητά, μία φιλανθρωπία από περαστικούς που διέρχονται χωρίς αυτός να υπάρχει στο οπτικό τους πεδίο, ενώ είναι εκεί. Μπροστά τους στέκεται, μα δεν υπάρχει.
Η μούσα φοβάται… Και τότε σε έσωσα. Το καράβι έπιασε λιμάνι, η προσμονή τελείωσε. Σε πήρα από τα χέρια των φρικτών αυτόκλητων μνηστήρων. Φύγαμε. Σε γνώρισα. Τα μάτια σου με είχαν καλέσει.
Μια άμαξα σταματά στη μέση του δρόμου. Μία καστανόξανθη νεαρή κοπέλα βγαίνει. Τον σιμώνει αργά. Του δίνει το χέρι της. Η αύρα της ανθρώπινη, το άγγιγμα της ευλογία. Ο ζητιάνος τείνει το χέρι. Δεν ζητούσε τίποτα άλλο.
Από απόσταση σε παρακολουθούσα. Το άγγιγμα σου έμπνευση. Και κάπως έτσι σε πλησίασα...
Τρίτη 21 Απριλίου 2009
Η κρίση έπληξε τα κόκκινα φανάρια
Στη Γερμανία, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Reuters, η κατάσταση λόγω της κρίσης προβλημάτισε τους εκατοντάδες νόμιμους και αποδίδοντες φόρους οίκους ανοχής, που είδαν τα έσοδα τους να μειώνονται, καθώς οι πελάτες προφανώς θεώρησαν περιττή πολυτέλεια την τακτική επίσκεψη.
Οι οίκοι ανοχής κινήθηκαν επιθετικά λαμβάνοντας τα δικά τους "μέτρα διάσωσης". Όπως μεταφέρει το ρεπορτάζ του Reuters, έφτιαξαν στρατηγικό πλάνο, το οποίο με τη χρήση των σύγχρονων εργαλείων του μάρκετινγκ επιχειρεί να αναθερμάνει τη ζήτηση, η οποία βαίνει μειούμενη: Το "πακέτο" περιλαμβάνει εκπτωτικά πακέτα, προσφορές και πολλά ακόμα τεχνάσματα...
Κάποιοι οίκοι ανοχής μείωσαν τις τιμές των υπηρεσιών τους ή πρόσθεσαν προωθητικές πρακτικές όπως για παράδειγμα "εισιτήριο πολλών ωρών" που περιλαμβάνει από φαγητό μέχρι απεριόριστες υπηρεσίες των εργαζομένων στην εν λόγω βιομηχανία. Στο Βερολίνο ένας οίκος ανοχής καθιέρωσε ενιαία τιμή 70 ευρώ για είσοδο, κατανάλωση φαγητού, ποτού και σεξ μεταξύ 10 το πρωί και 4 το απόγευμα.
Επιπλέον, χρηματοδοτούν ειδικά λεωφορεία και ταξί για να μεταφέρουν δωρεάν τους υποψήφιους πελάτες.
Ένας εκ των μάνατζερ σε οίκο ανοχής δηλώνει ότι "οι συνθήκες που προκαλεί η οικονομική κρίση είναι δύσκολες και για μας. Μετά βεβαιότητας νιώθουμε την κρίση. Οι πελάτες μας είναι προσεκτικοί με τα λεφτά τους. Βλέπουμε ότι φοβούνται. Δεν μπορούμε πλέον να χρεώνουμε κάτι παραπάνω και ήδη η συζήτηση για μείωση των τιμών έχει ανοίξει. Όλοι επιθυμούν μία συμφωνία που να εξυπηρετεί τους πάντες. Οι ειδικές προσφορές είναι απαραίτητες".
Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Γερμανία εργάζονται επαγγελματικά σε οίκους ανοχής περίπου 400.000 άτομα, χωρίς να διευκρινίζεται πόσοι είναι άνδρες (εικάζεται ότι αποτελούν ένα μικρό ποσοστό). Υπάγονται σε φορολόγηση, έχουν κανονικές συμβάσεις εργασίας και δικαίωμα σε υγειονομική περίθαλψη.
Τα ετήσια έσοδα της βιομηχανίας υπολογίζονται σε 14 δισ. ευρώ, ενώ οι φόροι που πληρώνουν είναι "ανάσα" για πολλές γερμανικές πόλεις.
Τετάρτη 8 Απριλίου 2009
Της πατρίδας μου ο ύμνος...
Ο Ρον είναι Ιάπωνας, γεννηθείς στο Τόκιο, με πατέρα μάνατζερ της Φουτζίτσου, άρα πολλά λεφτά και πολλή (άγρια όμως) δουλειά. Συγκριτικά με μένα, από άλλον πλανήτη. Ειδικά γι' αυτόν, το να είναι στην Ευρώπη ήταν μία δοκιμασία, άλλωστε είναι ενδεικτικό ότι δεν έλεγε "είμαι στην Αγγλία", αλλά "είμαι στην Ευρώπη".
Δεν ήταν αυτό που λέμε φανατικός πατριώτης. Ιάπωνας μεν, με ό,τι σήμαινε αυτό στο πολιτισμικό του συνειδητό και υποσυνείδητο, ωστόσο με έντονη κοσμοπολίτικη διάθεση και... απέχθεια στον ιαπωνικό τρόπο ζωής αναφορικά με την εργασία (υπέρ-εργασία, Karoshi και πάει λέγοντας).
Η διαφορά στην κουλτούρα μας ήταν εξαιρετικά εμφανής, ωστόσο το Πανεπιστήμιο στην Αγγλία βοηθά στη μίξη των πολιτισμών. Έτσι κάναμε παρέα- τον συμπαθούσα γιατί ήταν τρελιάρης μέχρι παρεξηγήσεως. Και παρότι δεν γνώριζε τον "ευρωπαϊκό τρόπο", κατέβαλε φιλότιμες προσπάθειες.
Σε κάποια φάση, και ενώ βρισκόμασταν στις Βρυξέλλες για εκπαιδευτική εκδρομή στην ΕΕ, ο Ρον μου αποκάλυψε τον έρωτα του για μία συμφοιτήτρια μας, την Αφσάν, γάλλο-πακιστανή, και αρκούντως πουριτανή παρά το ότι ήταν κοσμογυρισμένη.
Με ρώτησε ο δόλιος πως πρέπει να την προσεγγίσει... και την πάτησε γιατί ρώταγε κάποιον που πολλές φορές για να κάνει χιούμορ γίνεται προκλητικός. Του είπα ένα κάρο μπούρδες και ο κακόμοιρος τις μετέφερε μέσα στα γραφεία... της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εις επήκοον όλων!
Το γέλιο που έπεσε ήταν κολασμένο, ωστόσο ο Ρον αντί να μου κρατήσει κακία, με θεώρησε τον καλύτερο του φίλο, μόνο από το γεγονός ότι μολονότι Ευρωπαίος (στο μυαλό του) ασχολήθηκα μαζί του και τελικά- όντως- μίλησε στην Αφσάν, ξεπερνώντας την αρχική του συστολή. Ένιωσε ότι τον είχα προτρέψει να κάνει αυτό που επιθυμούσε.
Μετά τις σπουδές, ο Ρον δεν επέστρεψε στην Ιαπωνία για να εργαστεί, διότι δεν ήθελε να πάθει karoshi (να πεθάνει από την εργασιακή κόπωση), διότι δεν ήθελε να ακολουθήσει το παράδειγμα του πατρός. Τελικά πήγε στη Σιγκαπούρη, εργάζεται στον οικονομικό τομέα και όπως μαθαίνω τα πάει καλά (τουλάχιστον πριν από την κρίση).
Σημειώνουμε ότι φέρει (εκ των πραγμάτων) την Ιαπωνία μέσα του όπου κι αν πάει, επιχείρησε όμως να αποφύγει τα στραβά της -όπως μπορούσε και έκρινε- και την τιμά με την παρουσία του "εκτός έδρας", σε άλλη σημαντική (οικονομικά) ασιατική περιοχή.
Μία φορά, ήμασταν μεγάλη παρέα συμφοιτητών, από πολλές και διάφορες χώρες, στην καφετέρια του Πανεπιστημίου. Ήταν και ο Ρον. Δεν ξέρω πως μου ήρθε, αλλά του λέω: "Τραγούδα τον εθνικό ύμνο της Ιαπωνίας, θέλω να τον ακούσω". Μπροστά σε όλους αρχίζει να άδει τον ιαπωνικό εθνικό ύμνο... με στεντόρεια φωνή μάλιστα.
Έναν άνθρωπο που πήρε μάστερ από το 3ο καλύτερο πανεπιστήμιο της Αγγλίας στις διεθνείς σχέσεις και κάνει καριέρα στην οικονομική Μέκκα της Ασίας, τη Σιγκαπούρη, δεν τον λες ηλίθιο... Ωστόσο γνώριζε τον ύμνο, μου τον είπε και ο περίγυρος ξεράθηκε στα γέλια, κάποιοι μάλιστα μου έκαναν παρατήρηση επειδή τον πείραζα απροκάλυπτα...
Επιμύθιο: Το να τραγουδάς τον ύμνο δεν σε κάνει (καλύτερο) πατριώτη ή κάτι το ιδιαίτερο. Σε κάνει η στάση ζωής σου απέναντι στους συνανθρώπους σου, είτε στη χώρα καταγωγής σου είτε όπου κι αν βρίσκεσαι.
Και, τελικά, πατριώτης είναι αυτός που σέβεται τη χώρα του- όχι μισώντας άλλες, όχι αναμασώντας εθνικούς μύθους, αλλά αυτός που αφήνει θετικό αποτύπωμα, όπου γης, με τη στάση του.
Ερωτήθηκα, με αφορμή την κόντρα Αλαβάνου- Καρατζαφέρη για τη "βία", εάν γνωρίζων τον εθνικό ύμνο της Ελλάδας. Απαντώ: Ναι, τον γνωρίζω. Αλλά δεν μου λέει κάτι περισσότερο, από το ότι με τη στάση μου συνολικά έκανα τελικά τον Ρον να θεωρεί καλό του φίλο έναν Έλληνα.
Τρίτη 7 Απριλίου 2009
Πολιτικός Φρόιντ, και ό,τι βγει...
Ένας από τους χρήστες, ο ΤΕΝ ΤΕΝ, μιλάει με βεβαιότητα για κάτι που το ονομάζει "ευρωπαϊκή αριστερά" και τρίτο δρόμο. Εικάζω ότι εννοεί τον πάλαι ποτέ ευρώ-κομμουνισμό, την απάντηση δηλαδή των ευρωπαίων σοσιαλιστών/κομμουνιστών στο σταλινισμό της ΕΣΣΔ. Κλασσικό παράδειγμα ο "ιστορικός συμβιβασμός" του Ενρίκο Μπερλινγκουέρ στην Ιταλία, με το πρόταγμα της μεγάλης κεντροαριστερής παράταξης (των νοικοκυραίων συμπεριλαμβανομένων, ασφαλώς).
Το παραπάνω έχει ισχυρή δόση ηθικής, ευρύ όραμα, διάθεση να εμπνεύσει κ.α. Τότε, αν δεν κάνω λάθος, ο "ιστορικός συμβιβασμός" δεν κατάφερε και πολλά, με αποτέλεσμα να επέλθει σειρά διασπάσεων στον ευρύτερο προοδευτικό χώρο και εν τέλει να προκύψει ο... Μπερλουσκόνι.
Κοντολογίς, ο ΤΕΝ ΤΕΝ χρησιμοποιεί με ζήλο μία παλιά συνταγή για ένα καινούργιο φαγητό. Και ως εκ τούτου του διαφεύγει σειρά θεμάτων.
Λέει ο ΤΕΝ ΤΕΝ: "Το να μου πεις ότι ο τρίτος δρόμος είναι δύσκολος γιατί θέλει κάποιο επίπεδο, προσκρούει σε αντιλήψεις, νοοτροπίες, τρόπους σκέψης, να το δεχθώ".
Η ουσία είναι ότι ο ΤΕΝ ΤΕΝ το δέχεται, το ζητούμενο όμως για κάποιον που συντάσσει ιδεολογικά μανιφέστα θα ήταν να κάνει κατ' αρχάς ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης και στη συνέχεια να παρουσιάσει μία στρατηγική. Αμφότερα δείχνουν να απουσιάζουν από τα γραφόμενα του, πλην ορισμένων ψηγμάτων που εμφανίζονται κατά διαστήματα, και κατόπιν χάνονται και κυκεώνα της ηθικολογικής προσέγγισης των πολιτικών πραγμάτων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ζήτημα των "νοικοκυραίων". Ο ΤΕΝ ΤΕΝ συγκρίνει το σημερινό "νοικοκυραίο" με τον πολεμιστή της αντίστασης- δηλαδή συγχέει αλλότριες εποχές και καταστάσεις. Τότε η "είδηση" ήταν ο Ναζισμός του Χίτλερ, τώρα η πνέουσα τα λοίσθια νέο-φιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση. Άλλοι κόσμοι, άλλοι καιροί.
Τι θα μπορούσε να γίνει; Δύσκολη η απάντηση. Κατ' αρχάς να απαλλαγούμε από τις αναχρονιστικές ταμπέλες, τα τσιτάτα και τα παρωχημένα δόγματα. Ανήκουν στην ιστορία, στα βιβλία και στα μουσεία. Ευτυχώς η (παγκόσμια) κοινωνία προχωράει, ευτυχώς και στη χώρα που έτυχε να ζούμε γίνονται βήματα προόδου.
Προσωπικά- και ανέκαθεν- στρέφω τις ελπίδες μου στη νέα γενιά. Και βασίζω το παραπάνω στη λογική της ευκολότερης και μεγαλύτερης πρόσβασης στην ενημέρωση. Δεν υπάρχουν μονοπώλια σε αυτό τον τομέα σήμερα, κακά τα ψέματα: Τι κι αν το είπε ένα δελτίο ειδήσεων στην TV, υπάρχει και το Ιντερνετ με την ελευθερία του που μπορεί να στο διαψεύσει.
Ευελπιστώ ότι από το παραπάνω οι νέοι άνθρωποι θα φτάσουν σε ένα επίπεδο συνειδητοποίησης για τα αρνητικά φαινόμενα και "προϊόντα" της κομματοκρατίας. Η ενημέρωση ή και το ξεμπρόστιασμα βοηθούν προς αυτή την κατεύθυνση.
Η κοινωνία (ανά)δημιουργείται εξ αρχής/εκ βάθρων από τα μέλη της: Εάν αυτά κατανοήσουν το πρόβλημα και κατόπιν αναλάβουν δράσεις. Γι' αυτό συνήθως είμαι ζεστός με εκδηλώσεις του τύπου "συγκέντρωση με τα μαύρα στο Σύνταγμα" και ούτω καθεξής.
Το θέμα όμως δεν είναι στενά τοπικό, αλλά έχει και εξωγενείς επιρροές με ισχυρές δυναμικές διαμόρφωσης της κοινωνίας. Τι κάνουμε γι' αυτό; Γνωρίζουμε, διαβάζουμε, ενημερωνόμαστε, δρούμε. Αυτό μόνο μπορώ να προτείνω σε αυτή τη φάση. Καμία άλλη ταμπέλα...
Ειλικρινώς, δεν γνωρίζω το πως μπορεί να έρθει μία ριζική αλλαγή για τη βελτίωση της κοινωνίας, τη δίκαιη αναδιανομή του πλούτου, την πραγματικά δημόσια Παιδεία και Υγεία. Αν το ήξερα θα το είχα γράψει, ίσως έφτιαχνα και κόμμα. Το αναζητώ συνέχεια, με ζύμωση, με στοχασμούς, με ενημέρωση, με τα άρθρα που γράφω.
Και τέλος: Πιστεύω στο δημοκρατικό σύστημα, θέλω να υπάρξει αλλαγή δια της λαϊκής εντολής, ωστόσο σήμερα υπάρχουν δομικά προβλήματα σε ένα σάπιο κατασκεύασμα. Ίσως ενίοτε χρειάζεται ηλεκτροσόκ, ενδεχομένως οι πέτρες του Δεκέμβρη να έχουν ρόλο αφυπνιστικό. Μπορεί ακόμη και οι μολότοφ... Η δημοκρατία πολλές φορές θυμίζει ψευδαίσθηση και οι ποικίλες αντιδράσεις λειτουργούν ακόμα και σαν αντισώματα.
Όταν ο Μάης του 68 "έλαβε τέλος" και στις εκλογές θριάμβευσε ο Ντε Γκολ, πολλοί έσπευσαν να μιλήσουν για ήττα της ριζοσπαστικής νεολαίας, "τους αλήτες με τις πέτρες", αυτούς τους μαλλιάδες στα οδοφράγματα. (Τους κουκουλοφόρους εκείνης της εποχής).
Συν τω χρόνω αποδείχθηκε ότι η επήρεια του Μάη ήταν ισχυρή, η έμπνευση που προκάλεσε απέκτησε διαχρονικότητα και όντως με τον καιρό επήλθαν βαθιές αλλαγές στη γαλλική κοινωνία, επί το προοδευτικότερο, και κυρίως στην Παιδεία της χώρας, που- όπως οι καθηγητές της υποστηρίζουν- έγινε πιο ανοιχτή.
Κυριακή 5 Απριλίου 2009
Πέμπτη 2 Απριλίου 2009
Επιστροφή στο μέλλον μετά το "Βατερλό" της αλαζονείας
Κοντολογίς σημαίνει ότι οι διεθνείς ηγέτες των ισχυρότερων οικονομιών- και όχι οι αντι-γκλόμπαλς διαδηλωτές- είπαν ένα μεγάλο "όχι" στην απολύτως ελεύθερη οικονομία, τον τούρμπο καπιταλισμό, ο οποίος ειδικά από την πτώση του τείχους και μετά λειτουργούσε ανεξέλεγκτα και ασύδοτα.
Άρα λαμβάνοντας υπόψιν ότι από σήμερα έχουμε μία νέα οικονομική αρχιτεκτονική δηλώνω αισιόδοξος. Εξηγούμαι περαιτέρω: Αν είχαμε φτάσει σε αυτό το αποτέλεσμα χωρίς να είχε προηγηθεί η διεθνής οικονομική κρίση θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για νίκη του κινήματος της αντί-παγκοσμιοποίησης που ως βασικό στόχο είχε την καταπολέμηση του νεο-φιλελευθερισμού.
Ωστόσο το ίδιο το σύστημα διαβρώθηκε από τα μέσα και οι ηγέτες που μέχρι χθες το υπηρετούσαν κατάλαβαν ότι πρέπει να υπάρξει αλλαγή ρότας, διότι οι ρωγμές ήταν ανησυχητικά μεγάλες και μία ανάσα από την κοινωνική έκρηξη και το απόλυτο χάος σε παγκόσμια κλίμακα.
Η ύφεση είχε χτυπήσει το δυτικό κόσμο σε επίπεδο ασφυξίας, η ανεργία κάλπαζε σε τρομακτικά νούμερα, ο χρηματοπιστωτικός τομέας -όπως ήταν μέχρι χθες- πέραν του ότι έπνεε τα λοίσθια, εκτελούσε και την "τελευταία ευχή": Λειτουργούσε ακόμα και στο τέλος του με απληστία και αλαζονεία. Και όλες οι προβλέψεις των μεγάλων οργανισμών ήταν ζοφερές.
Οι αλλαγές που βιώσαμε το τελευταίο διάστημα ήταν τεκτονικές και ως μόνη λύση φάνταζε η διεθνής συνεννόηση στο υψηλότερο επίπεδο: Επιστροφή στην πολιτική με άλλα λόγια.
Το αποτέλεσμα της G20 έχει διπλή κατεύθυνση: Από τη μία λαμβάνει άμεσα μέτρα για την υπάρχουσα τραγική κατάσταση με εισροή χρημάτων στις φτωχότερες χώρες και τόνωση του διεθνούς εμπορίου, κάτι που μεταφράζεται και ως φρένο στις απώλειες θέσεων εργασίας και μικρή- μεσοπρόθεσμα- ανάσα στους εργαζόμενους του πλανήτη.
Από την άλλη, μπαίνει αισίως τέλος στην ασυδοσία των αγορών με κανονιστικό πλαίσιο και ελεγκτικούς μηχανισμούς, όχι μόνον στις τράπεζες, αλλά ακόμα και στα Hedge Funds. Δηλαδή, μπαίνει τέλος στις επενδύσεις υψηλού ρίσκου, στα δομημένα ομόλογα, στην ασυδοσία των παραγώγων και ούτω καθεξής.
Η νέα διεθνής τάξη των οικονομικών πραγμάτων έδειξε τις προθέσεις της με τη σαφέστατη θέση εναντίον των φορολογικών παραδείσων καθώς και των χωρών που τους υποστηρίζουν. Ο Γκόρντον Μπράουν μίλησε για "ποινές (sanctions)" στις χώρες που δεν στέρξουν με τις αποφάσεις και κινηθούν με ιδιοτέλεια.
Προσωπικά το παραπάνω το τοποθετώ ιδεολογικά στην "κοσμοπολίτικη σοσιαλδημοκρατία", που συνίσταται από μέτρα και κανόνες διεθνούς κλίμακας και έμφαση στην παγκόσμια διακυβέρνηση (G20, IMF, κλπ).
Θεωρώ ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες στάθηκαν επάξια στον ιστορικό τους ρόλο, ενώ τη μεγαλύτερη πίστη εξακολουθώ να τη δίνω στον Ομπάμα, ο οποίος είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στη Σύνοδο και ως ο ηγέτης της ισχυρότερης χώρας συναίνεσε στη μεγάλη αυτή αλλαγή.
Σήμερα ζήσαμε μία ιστορική ημέρα, ενδεχομένως σημαντικότερη της 11ης Σεπτεμβρίου. Αποφασίστηκε στο ανώτατο δυνατό επίπεδο μία αλλαγή ρότας, όλοι μαζί ανέκρουσαν πρύμναν και πλέον ο κόσμος θα είναι κατά πολύ διαφορετικός.
Σίγουρα ο φόβος παραμένει, η ανεργία, η φτώχεια, η αβεβαιότητα- όλα τα "προϊόντα" της κρίσης. Είναι, ωστόσο, κοινώς αποδεκτό ότι η οικονομία βασίζεται στην ψυχολογία. Και η σημερινή απόφαση μοιράζει υπόσχεση για μία καλύτερη επόμενη ημέρα. Όλα αυτά με κάνουν αισιόδοξο.
The London Consensus
Ξέρω ότι εδώ στη χώρα που κυβερνά ένας κουρασμένος μαλάκας περισσεύει η απαισιοδοξία, άρα καταλαβαίνω ότι πολλοί θα μου πείτε ότι κρατάτε μικρό καλάθι. Απαντώ ότι αυτό που έγινε σήμερα δεν έχει προηγούμενο, συναντήθηκαν και συμφώνησαν οι ηγέτες των ισχυρότερων οικονομιών σε μία νέα διεθνή οικονομική αρχιτεκτονική με κανονιστικό πλαίσιο και ελεγκτικούς μηχανισμούς στο χρηματοοικονομικό τομέα (γαλλο-γερμανικό σχέδιο) και εισροή 900 περίπου δισ. ευρώ στη διεθνή οικονομία προκειμένου να ζωντανέψουν οι αγορές (αγγλοσαξονικό σχέδιο).
Επιπλέον συμφωνήθηκε -και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό- να απαγορευτούν οι φορολογικοί παράδεισοι, τα μπόνους των golden boys σε περίπτωση ζημιών στις επιχειρήσεις και μεγαλύτερη συνεργασία όσων αφορά στην απασχόληση. Δηλαδή: το Washington Consensus πέθανε, έχουμε το London Consensus.
Ένας νέος καινούργιος κόσμος: Νεοφιλελευθερισμός καπούτ, προχωρημένη κοσμοπολίτικη σοσιαλδημοκρατία καλώς ήρθες! Είμαι ειλικρινά αισιόδοξος.
Και εν Ελλάδι πορεία
Σήμερα στο κέντρο της Αθήνας πραγματοποιήθηκε μεγάλη και απολύτως ειρηνική πορεία. Υπολογίζω τη συμμετοχή σε αριθμούς ανάλογους με αυτή για το ασφαλιστικό (100.000 πολίτες).
Ο παλμός δεν ήταν μεγάλος, αλλά εντόπισα διάθεση για αγώνα και ετοιμότητα για παν ενδεχόμενο. Είδα ανθρώπους ταλαιπωρημένους από την εκμετάλλευση της εργοδοτικής αυθαιρεσίας και της κυβερνητικής ανικανότητας. Είδα κόσμο από μεγάλο φάσμα της κοινωνικής διαστρωμάτωσης. Δεν είδα κουκουλοφόρους, είδα όμως καλό μπλοκ της Αντιεξουσιαστικής Κίνησης.
Καλή πορεία με σαφές μήνυμα στους «ενοίκους» του Μαξίμου και της Βουλής. Το αν ίδρωσε κανένα αυτί παραμένει ανεπιβεβαίωτο, εάν όχι σίγουρα αρνητικό.
Ωραίο στιγμιότυπο διαδραματίστηκε στη Φιλελλήνων, όπου έχουν "κατασκηνώσει" οι απολυμένοι της κλωστοϋφαντουργίας από τη βόρεια Ελλάδα.
Από τη μικροφωνική που έχουν στήσει ακούγονταν τραγούδια και συνθήματα, ενώ συγκινητική ήταν η στιγμή που χαιρετούσαν τους διερχόμενους της πορείας και εμείς σηκώσαμε τις γροθιές μας σε ένδειξη αλληλεγγύης και συμπαράστασης.
Τετάρτη 1 Απριλίου 2009
"Ο παλιός κόσμος πέθανε, ζήτω ο καινούργιος"
Την Πέμπτη συναντώνται στο Λονδίνο οι ηγέτες των ισχυρότερων οικονομιών. Το διακύβευμα είναι το πως θα αντιμετωπιστεί από κοινού η κρίση και τα σενάρια είναι αρκετά: συμπυκνώνονται στα εξής δύο.
- Το γαλλογερμανικό σχέδιο που ζητεί μεγαλύτερο έλεγχο και εποπτεία στη διεθνή οικονομία.
- Το αγγλοσαξονικό, το οποίο ζητεί εισροή χρήματος για να ζεσταθεί η οικονομία.
Και τα δύο είναι σωστά, το δέον θα ήταν να συνδυαστούν. Και αυτό θα γίνει εάν οι συμμετέχοντες τονίσουν από κοινού ότι "ο παλιός κόσμος πέθανε, ζήτω ο καινούργιος".
Δεν μπορούμε να μιλάμε για λύση εφικτή και βιώσιμη στο πλαίσιο της οικονομίας όπως ήταν χθες και τελικώς έσκασε σαν παραφουσκωμένο μπαλόνι.
Ο Σαρκοζί και η Μέρκελ έχουν μιλήσει για το πρώτο σενάριο και αρνούνται το ό,τιδήποτε εάν δεν υπάρξει η παραδοχή του "νέου κόσμου", της νέας "οικονομικής αρχιτεκτονικής". Ο Ομπάμα δεν είναι αλαζόνας και φρονώ πως είναι ανοιχτός στη συζήτηση και στις μεγάλες αποφάσεις.
Στη μικρή εικόνα τώρα, στα καθ' ημάς. Σίγουρα σε θεωρητικό επίπεδο "όλοι έχουν και θα έπρεπε να αναλάβουν τις αναλογούσες ευθύνες τους", ωστόσο ρεαλιστικά οι εργαζόμενοι τι φταίνε για αυτή την κατάσταση;
Υπενθυμίζω ότι η απαρχή της κρίσης εντοπίζεται στην έκρηξη της φούσκας των subprimes, με τα οποία είχαν γεμίσει τα χαρτοφυλάκια τους οι μεγαλύτερες τράπεζες. Με άλλα λόγια, νεο-φιλελευθερισμός, αλαζονεία, γιγάντωση των κερδών.
Πολλές ελληνικές επιχειρήσεις εκμεταλλεύτηκαν αυτή την κατάσταση και θησαύρισαν τις εποχές των "παχέων αγελάδων". Αν δείτε τους ισολογισμούς και τα εταιρικά αποτελέσματα μεγάλων επιχειρήσεων, και δη των τραπεζών, θα βρεθείτε αντιμέτωποι με υπέρ-κέρδη.
Και φτάνουμε στο τώρα, όπου η κρίση καλπάζει, λύσεις απαιτούνται, και όπως πάντα το λεγόμενο μάρμαρο το χρεώνονται τα χαμηλότερα εισοδήματα και οι νέοι εργαζόμενοι. Την ίδια ώρα υπάρχουν περιπτώσεις αλαζονείας, όπως τα μπόνους και πολλές ακόμα πρακτικές που οδήγησαν στην κρίση, από αμετανόητους εκπροσώπους ενός οικονομικού φαντάσματος.
Σε αυτή την περίπτωση και ειδικότερα για τη χώρα μας, δεν απαιτείται μάγος με ραβδί, αλλά σοβαρή διαχείριση.
Φέρ’ ειπείν να δοθούν άτοκα δάνεια στις επιχειρήσεις που πράγματι έχουν πρόβλημα, ώστε να στηριχθεί η απασχόληση και ασφαλώς η ζήτηση στην αγορά. Άντ’ αυτού η κυβέρνηση με το ΤΕΜΠΤΕ ενίσχυσε επί της ουσίας τις τράπεζες, οι οποίες έδωσαν δάνεια σε λίγες επιχειρήσεις που ούτως ή άλλως δεν είχαν πρόβλημα.
Πληροφορίες μάλιστα αναφέρουν ότι αρκετές εξ αυτών επένδυσαν τα χρήματα των δανείων στα προνομιακά επιτόκια των προθεσμιακών λογαριασμών που έδιναν οι ίδιες οι τράπεζες. Δηλαδή, Γιάννης πίνει, Γιάννης κερνάει...
Επίσης, ένα καλό διαρθρωτικό μέτρο θα ήταν η καταπολέμηση της μαύρης εργασίας, με σχέδιο και πρόγραμμα, όχι στα λόγια. Η χώρα μας χάνει ετησίως από τη μαύρη εργασία, δλδ από την εισφοροδιαφυγή, 7 δισ. ευρώ. Το πρόβλημα μας, για το οποίο η κυβέρνηση λαμβάνει φορομπηχτικά μέτρα, ανέρχεται στα 3,5 δισ. ευρώ, δλδ το μισό.
Από τους "κεφαλικούς" φόρους και το πάγωμα των μισθών η κυβέρνηση υπολογίζει να εξοικονομήσει περί τα 600 εκ. ευρώ. Τίποτα επί της ουσίας... Απλώς κατορθώνει να μεγαλώσει το πρόβλημα των πολιτών.
Μία καλή λύση θα ήταν η αναδιοργάνωση των ελεγκτικών μηχανισμών της επιθεώρησης εργασίας. Αντί- ας πούμε- για αγροφύλακες, ομάδες Δέλτα, και δημόσιους υπάλληλους σε υπηρεσίες που υπάρχουν για να αμείβονται οι ημέτεροι από διοικητικά συμβούλια, να προσληφθούν στρατιές ελεγκτών, οι οποίοι θα υπάγονται σε έλεγχο από άλλες ομάδες (προκειμένου να περιορίζονται οι περιπτώσεις χρηματισμού).
Τη μισή μαύρη εργασία αν καταπολεμούσαμε, θα λύναμε το πρόβλημα του χρέους και επίσης οι εργαζόμενοι θα ήταν σε καλύτερο σημείο, χωρίς δλδ την ανασφάλεια της μαύρης εργασίας, του μπλοκ παροχής υπηρεσιών, της εργοδοτικής ασυδοσίας γενικότερα.
Η κυβέρνηση της ΝΔ δεν έχει καν τη βούληση, πολύ περισσότερο σχέδιο για την αντιμετώπιση της κρίσης. Κούφια λόγια, εντυπώσεις, επικοινωνιακές τριπλές της κακιάς ώρας, μία τρύπα στο νερό.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι ίδιοι έλεγαν προ 5-6 μηνών ότι η οικονομία μας είναι "θωρακισμένη απέναντι στην κρίση", δεν είναι τυχαίο ότι τα εγκυρότερα ΜΜΕ του κόσμου μας θεωρούν "μαύρο πρόβατο" και σχεδόν αστείους...