Τα παιδιά του «Δεκέμβρη»

Στις 6 Δεκεμβρίου του 2008 η χώρα ανέβασε πυρετό- βαρύ και ασήκωτο. Το όπλο ενός «οργάνου της τάξης» δολοφόνησε ένα 15χρονο παιδί, ανοίγοντας ταυτόχρονα το κουτί της Πανδώρας: με όλα τα ανομολόγητα μυστικά εκείνης της συγκυρίας. Αυτά που έχουμε μάθει να κρύβουμε σαν τα σκουπίδια κάτω από το χαλί, επιδεικνύοντας κατατονική αδιαφορία, αποχαύνωση- λέγοντας ότι «συμβαίνουν».

Η διαρκής ανακύκλωση της βίας ήταν ήδη πανταχού παρούσα, με τη σύγχρονη τεχνολογία και την υπερπληροφόρηση να έχει κάνει τους πάντες κοινωνούς της. Όλοι γνώριζαν.

Την κρατική βία με πρωταγωνίστρια την Αστυνομία, όταν βασάνιζε στο ΑΤ της Ομόνοιας μετανάστες, έστελνε στο νοσοκομείο με βαριά τραύματα τον κύπριο φοιτητή στη Θεσσαλονίκη, φυλάκιζε το παιδί με τα πράσινα παπούτσια, λειτουργούσε ως ασπίδα σε δολοφονικές επιθέσεις της Χρυσής Αυγής στη Σταδίου, για να θυμηθούμε μόνο μερικές κραυγαλέες περιπτώσεις.

Την πολιτική βία με τα ατιμώρητα σκάνδαλα: Το Βατοπέδι και τις μετέπειτα αποχωρήσεις από τη Βουλή, τις υποκλοπές, την πτώση Ζαχόπουλου και τη βαθιά λαϊκιστική κιτρινορόζ ατμόσφαιρα που ακολούθησε με κομιστές και λοιπούς τιμητές, τους «κουμπάρους», τα κομματικά παιδιά στο Δημόσιο από την πίσω πόρτα, τα καμένα δάση και τις χαμένες ζωές στις φλόγες. Κι όλα τούτα αγκαλιά με τις λεκτικές ακρότητες και τους πολιτικάντικους διαξιφισμούς, που σκοτώνουν κάθε απόπειρα σοβαρού διαλόγου, ωθώντας στα άκρα και στο- μηδενικής αισθητικής και υψηλού κόστους- πολιτικό lifestyle.

Την οικονομική βία με τους «απασχολήσιμους», τους ανασφάλιστους των 700 ευρώ (στην καλύτερη περίπτωση), τους ανέργους που για να βρουν δουλειά (…οπουδήποτε) πρέπει να έχουν «βύσμα», την παράλογη ακρίβεια, τις συντάξεις πείνας και τους «κολλημένους» μισθούς, την οικονομική «αιμορραγία» προς την παραπαιδεία (ακόμα και για φοιτητές…), την υπερχρέωση στις τράπεζες που πρόσφεραν στον πελάτη- καταναλωτή τη φενάκη ότι θα κάνει το όνειρο πραγματικότητα: «Θα καταναλώνει, άρα θα υπάρχει».

Και την προϊούσα κοινωνική αντίδραση: του ναρκισσισμού της βίας απέναντι στην υπερμεγέθη αυθαιρεσία. Ο αδόκητος χαμός ενός παιδιού έφερε στην επιφάνεια όλη την κακοδαιμονία που ταλάνιζε την Ελλάδα στις 6 του Δεκέμβρη του 2008. Βαρύ το τίμημα- πέθανε ένα παιδί. Και έβγαλε στους δρόμους εκατομμύρια που ξέσπασαν.

Ο «Δεκέμβρης» στοίχειωσε το φαντασιακό όλων, άνοιξε ένα απέραντο πεδίο ερμηνειών- η κάθε μία από την ιδεολογική της αφετηρία, πολλές φορές εγκλωβισμένη σε στεγανά σκέψης και ασφυκτικές ιδεοληψίες. Προκάλεσε βία για απάντηση στη βία, ως γνήσιο παιδί αυτής της κοινωνίας- Και φοβική αντίδραση στους πολίτες από το νέο πρόταγμα που ξεπρόβαλε: «καταστρέφω, άρα υπάρχω». Και τανάπαλιν βία ως νέα ανταπάντηση από τους «απέναντι»- το κράτος και την Αστυνομία. Δημιούργησε έναν ακόμα κύκλο, στον υπαρκτό φαύλο κύκλο. Και μία τερατογένεση: την κλιμάκωση της δράσης από τη «νέα τρομοκρατία».

Στα προτάγματα του «Δεκέμβρη» περίσσευε η δικαιολογημένη οργή, που έπνιγε την απόπειρα δημιουργίας ελπίδας και την καθαρή πολιτική σκέψη. Οδηγούσε σε αδιέξοδη μετατόπιση του προβλήματος- στη βία που καλλιεργεί το φόβο. Η βία της εξουσίας είχε καθυποτάξει τους πολίτες της και εκείνοι απάντησαν με το ίδιο νόμισμα προς κάθε κατεύθυνση. Ενισχύοντας φοβικά σύνδρομα σε βάρος της ελπίδας, τροφοδοτώντας την καταστολή στο όνομα του δόγματος «τάξις και ασφάλεια».

Ένα χρόνο μετά, δεν υπάρχει ριζική αλλαγή στις κοινωνικές δομές- ίσως προς το χειρότερο ελέω οικονομικής κρίσης διεθνώς και εσωτερικής κρίσης σε όλα τα επίπεδα. Αλλά η ελπίδα μπορεί να ξεπροβάλλει, έχοντας ισχυρά αιτήματα.

Ο Κάρολος Παπούλιας στο μήνυμα του για την 6η του Δεκέμβρη, μεταξύ άλλων, σημείωσε: «Η δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου δεν ήταν μόνο μία απεχθής πράξη. Ήταν ένα δίδαγμα για όλους μας, πού μπορεί να οδηγήσει η αυθαιρεσία (…) Εκφράζω ακόμη μία φορά την πίστη μου και τις ενοχές μου απέναντι στη νέα γενιά, στην οποία χρωστάμε την εξασφάλιση μιας δικαιότερης κοινωνίας».

Η δυνατότητα στη νεολαία να πιστέψει στον εαυτό της και να δημιουργήσει σε ένα δίκαιο και αξιοκρατικό περιβάλλον ίσως είναι το πρόταγμα ελπίδας από όλους και προς όλους, ενδεχομένως το νέο- πιο νηφάλιο- μήνυμα. Η γενιά που έμαθε να αμφισβητεί τώρα μπορεί να ζητήσει το καλύτερο. Άλλωστε στο τέλος μίας τραγωδίας πρέπει να υπάρχει η κάθαρση- ιδιαίτερα για τα παιδιά του «Δεκέμβρη».