Μπορεί να αλλάξει η Ελλάδα; Να απαλλαγεί από τις κακοδαιμονίες της, να γίνει μία σύγχρονη και βιώσιμη χώρα, όπου η λαμογιά, η ρεμούλα, η κακοδιοίκηση, η ασυδοσία και η αυθαιρεσία δεν είναι αυτονόητες και μέρος της ζωής μας; Ομολογώ ότι η εξίσωση είναι εξαιρετικά σύνθετη- η απάντηση δύσκολη.
Διότι δεν αφορά μόνο στη λήψη κάποιων (πολλών ή λίγων, ήπιων ή ριζικών- αδιάφορο) μέτρων, αλλά στην αλλαγή νοοτροπίας, της συλλογικής κουλτούρας (αν προτιμάτε) των πολιτών της. Των νέο-ελλήνων (του μέσου όρου) που έχουν μία κατασταλαγμένη κοσμοθεωρία και στάση ζωής, η οποία πύκνωσε σε αρνητικά συν τω χρόνω, παρά τις (όποιες) θετικές εξελίξεις.
Η διεθνής και –κυρίως- η εσωτερική δομική κρίση, έφερε στο προσκήνιο τη συζήτηση- άνοιξε για τα καλά. Αυτή έδωσε το τελικό χτύπημα σε μία παραπαίουσα κυβέρνηση (της ΝΔ) και λόγω αυτής –κατά πολύ- κέρδισε άνετη πλειοψηφία το ΠΑΣΟΚ, προσφέροντας ελπίδα.
Στην κορυφή της ατζέντας, μεταξύ άλλων, έχει μπει ο «μεγάλος ασθενής του κράτους» (που έλεγε και ο Καραμανλής…), το Δημόσιο: Η λειτουργία του, η σύνθεση του, οι μισθοί του και ως επί το πλείστον η σπατάλη του.
Για πολλούς (όλους;) μία επίσκεψη σε Δημόσια Υπηρεσία ισοδυναμεί (ψυχολογικά έστω) με σαφάρι σε άγρια ζούγκλα ή (έστω…) με νοητό ταξίδι σε χώρα του Τρίτου Κόσμου. Όχι μόνο δεν υπάρχει μηχανοργάνωση, πολλές φορές δεν έχουν καν ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Και για να εξυπηρετηθείς (μέχρι τέλους) πρέπει να α) επιστρατεύσεις ασιατικό ζεν και μπόλικη ευγένεια, β) γίνεις επιθετικός, γεγονός που λειτουργεί ανακλαστικά στους δημόσιους υπαλλήλους, μετατρέποντας και εκείνους σε επιθετικούς- σε έναν πόλεμο ίσως χάσεις (ενίοτε δεν εξυπηρέτησε, επίσης).
Το Δημόσιο στη χώρα μας είναι από τους μεγαλύτερους εργοδότες– οι μισθοί ποικίλουν, ενώ τελευταία αντιμετωπίσαμε συμπτώματα που προκαλούν κλαυσίγελο, τουλάχιστον: Μαύρη ή/και «ενοικιαζόμενη» εργασία εντός των υπηρεσιών που ανήκουν στο κράτος. Και αντάμα, η διαχρονική σπατάλη, κακοδιοίκηση, κακοδιαχείριση και η αναπόφευκτη κλοπή: Πόσες τσέπες δεν γέμισαν, πόσοι δεν λογοδότησαν ποτέ.
Παράλληλα, η εργασία στο Δημόσιο παραμένει για πολλούς το «Greek dream»: η εξασφάλιση που συνεπάγεται η μονιμότητα. Ή για το πούμε αλλιώς, η λογική του «πληρώνομαι όπως και να’ χει, χωρίς να ιδρώνω ιδιαίτερα- πλην όμως έχω λυμένο το ζωνάρι αν τυχόν μου θίξουν κεκτημένα δικαιώματα». Ταυτόχρονα, η είσοδος στο Δημόσιο ισοδυναμούσε (μέχρι πρότινος- όχι ότι λύθηκε εντελώς τώρα) με αλισβερίσι ανάμεσα σε πολιτικούς και πολίτες. Κάπως έτσι ο δημόσιος τομέας γέμισε ασφυκτικά, η λειτουργία του είναι βραδυκίνητη και η απόδοση του λιπαρή. Και το κράτος αναξιόπιστο, βεβαίως.
Ναι, δεν είναι μόνο ο δημόσιος τομέας η ανοιχτή πληγή στη χώρα μας. Αλλά παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, υπό την έννοια ότι με την τρέχουσα λειτουργία (και συμπεριφορά του) δίνει το στίγμα, διαμορφώνει συλλογική κουλτούρα- «αφού με κλέβει/βασανίζει/εμπαίζει το κράτος, γιατί να πληρώνω φόρους;». Κάπως έτσι- μεταξύ άλλων- προκύπτει μεγάλο μέρος της φοροδιαφυγής/εισφοροδιαφυγής. Με το ανταποδοτικό όφελος να απουσιάζει στις περισσότερες εκδοχές του, συν το προαναφερθέν κακό παράδειγμα που δίνεται, ο πολίτης νομιμοποιεί στη σκέψη του το «δικαίωμα» στην… ανυπακοή και στη μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων του. Η οποία και γενικεύεται σε πολλές εκδοχές της κοινωνικής ζωής.
Σίγουρα δεν είναι μόνο το Δημόσιο το πρόβλημα της Ελλάδας: από δίπλα ορθώνονται «τέρατα» όπως η ανεργία (σε ισπανικά επίπεδα του 20% την ανέβασε ο υπουργός Εργασίας), το Ασφαλιστικό (που το 2015 θα βαρέσει κανόνι, όπως προειδοποίησε ο ίδιος υπουργός), το εργασιακό (με την εργοδοτική αυθαιρεσία μονίμως παρούσα και τους μισθούς ντροπής για τους νέους), η παραπαίουσα Παιδεία (που πεισμόνως εγείρει τα λάθος ερωτήματα, αντί των άμεσων απαντήσεων) και –ασφαλώς- το δημοσιονομικό, με έλλειμμα και χρέος που μας έχουν κάνει πρωτοσέλιδο διεθνώς (λες και ο Δεκέμβρης είναι ο μήνας που η Ελλάδα πρωταγωνιστεί στο διεθνή Τύπο), κρούοντας τα τύμπανα μίας πιθανής χρεοκοπίας (σε χώρα της ευρωζώνης) και πιέζοντας (εκβιάζοντας, σχεδόν) για άμεσες λύσεις με μέτρα ούλτρα λιτότητας.
Κάπως έτσι συντίθεται η «ωραία ατμόσφαιρα» στη χώρα μας και διαμορφώνεται το σταυρόλεξο με τις πολλές ερωτήσεις- υπό μία κεντρική και δύσκολη: Μπορεί να αλλάξει η Ελλάδα; Με ευχές και κατάρες σχεδόν αδύνατο. Με ιδεοληψίες και απέραντα «όχι σε όλα» επίσης. Υπό το κράτος της αδήριτης ανάγκης και των ασφυκτικών εξωτερικών πιέσεων, μπορεί. Αλλά αυτό δίνει τη βάση, ανοίγει το δρόμο, φτιάχνει ατζέντα- δεν λύνει προβλήματα (αν έλυνε θα είχαμε χάσει την εθνική κυριαρχία).
Κακά τα ψέματα, χρειάζεται συναίνεση και προσπάθεια από τα πάνω μέχρι τα κάτω. Σε αυτή τη δυσχερή συγκυρία όλοι θα κριθούν- σε λόγια και κυρίως πράξεις. Από την κυβέρνηση, τα κόμματα, τους φορείς, μέχρι και τον τελευταίο πολίτη, στο μερίδιο που αναλογεί στον καθένα. Ίσως στον πάτο του πηγαδιού (όπου αναμφίβολα βρισκόμαστε τώρα) προκύπτει η ευκαιρία για τη δημιουργία μίας σύγχρονης, δίκαιης και βιώσιμης χώρας. Για όλους. Επίπονη προσπάθεια, ενδεχομένως να αξίζει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου