«Πρόσωπο» της χρονιάς: Το opengov.gr

Σε λίγες ημέρες συμπληρώνονται οι περιβόητες «100 ημέρες» της νέας διακυβέρνησης. Οι εκατό ημέρες, προφανώς, εντάσσονται σε ένα συμβολικό σχήμα, διότι με τις αλλαγές που απαιτούνται μόνο κάποιος μάγος θα μπορούσε να φέρει αποτέλεσμα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Μάγοι δεν υπάρχουν, υπάρχουν όμως πολιτικές: εφαρμοσμένες και με μετρήσιμα αποτελέσματα.

Στους πρώτους μήνες η κυβέρνηση ήρθε αντιμέτωπη με μία εφιαλτική κατάσταση: το δημοσιονομικό εκτροχιασμό. Ειρήσθω εν παρόδω, μάλλον από αυτή ακριβώς την «καυτή πατάτα» ήθελε να απαλλαγεί ο Κ. Καραμανλής, εξ ου και η εσπευσμένη απομάκρυνση του από την εξουσία- είχε ψυχανεμιστεί τι τον περίμενε στις κάλπες του Μαρτίου (αν τότε στήνονταν) και μάλλον είπε να γλιτώσει μία ώρα αρχύτερα.

Είναι νωρίς για να κριθεί η κυβέρνηση Παπανδρέου. Κάποιοι εκτίμησαν ότι ξεκίνησε με μία σειρά καλών προθέσεων, αλλά μετά ήρθαν… οι Ευρωπαίοι- και οι Έλληνες (όλοι…) έγιναν κοινωνοί της δύσκολης ορολογίας της οικονομικής επιστήμης. Βουνό (με ελλείμματα) ορθώθηκε μπροστά της και –μετά βεβαιότητας- ο ανήφορος που ακολουθεί θα είναι κακοτράχαλος, κυρίως για τους πολίτες.

Στους πρώτους τρεις μήνες της διακυβέρνησης έγιναν λάθη, παραλείψεις, υπήρξαν αμφιλεγόμενες αποφάσεις. Η καινοφανής πρωτοβουλία για στελέχωση των γενικών και ειδικών γραμματέων των υπουργείων με επιλογή από βιογραφικά προκάλεσε θετικές αντιδράσεις, για να ακολουθήσουν ειρωνικά σχόλια για την καθυστέρηση στις επιλογές, αλλά και για αναμενόμενα («πράσινα») ονόματα- και το ευτράπελο περιστατικό με τον Α. Κουτούπη. Θα κριθεί στο μέλλον.

Πρόβλημα μεγάλο προέκυψε και στον ΟΛΠ, όπου μετά από απεργίες και καταλήψεις η κυβέρνηση κατέληξε σε έναν εξαιρετικά δαπανηρό συμβιβασμό με τους λιμενεργάτες, αξίας πολλών εκατομμυρίων ευρώ. Και έναν υπουργό (Εργασίας) να πνέει μένεα. Και ακολούθησε πισωγύρισμα (ή όχι;).

Διφορούμενες ήταν οι απόψεις για τις αποφάσεις του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Κάποιοι αναφώνησαν με ικανοποίηση ότι σώθηκαν από τα (πολλά) επεισόδια, κάποιοι άλλοι μίλησαν για βάναυση συμπεριφορά της ΕΛ.ΑΣ ή (τουλάχιστον) για αστυνομοκρατία. Ο Μ. Χρυσοχοΐδης είναι δύσκολη περίπτωση- έχει κάνει ανακοινώσεις που προκαλούν χαμόγελα (οι αστυνομικοί θα φέρουν διακριτικά, κατάργηση της χρήσης χημικών στις διαδηλώσεις, γραφείο καταγγελιών της αστυνομικής αυθαιρεσίας, αποπομπή από το Σώμα οργάνων που άσκησαν άσκοπη βία, κ.λπ). Παράλληλα, όμως, έχει επιδείξει «σιδηρά πυγμή» επί δικαίων και αδίκων- και αυτό χρεώνεται στα αρνητικά του.

Πισωγύρισμα (διπλό μάλιστα) συναντήσαμε στην απόφαση για «πάγωμα» των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων που αμείβονται με άνω των 2.000 ευρώ (μεικτά). Ανακοινώθηκε αρχικώς από το υπ. Οικονομικών, μετά από παρέμβαση Παπουτσή πάρθηκε πίσω και εν συνεχεία (επαν)ανακοινώθηκε από τον πρωθυπουργό. Πύργος της Βαβέλ, την ώρα που η χώρα είναι στο στόχαστρο των διεθνών ΜΜΕ και αναζητείται συνταγή εξόδου από την κρίση.

Το τέλος του έτους βρήκε περισσότερους από 160.000 πολίτες να παραδίδουν τις πινακίδες των αυτοκινήτων τους, και πολλούς ακόμα να πληρώνουν πολύ ακριβά τα τέλη κυκλοφορίας, εν μέσω χάους και μεγάλων ουρών στις εφορίες και αλλού. Το πρόβλημα που ανέκυψε ήταν τόσο φθοροποιό για την κυβέρνηση, αναγκάζοντας τον ίδιο τον Γ. Παπανδρέου να παραδεχθεί ότι «κάναμε λάθος» και να προαναγγείλει αλλαγή του πλαισίου και… αναδρομική ισχύ.

Όλα τούτα προκάλεσαν συζητήσεις- πολιτικές ως επί το πλείστον. Υπήρξαν και θετικές κινήσεις, αλλά στα ελληνικά ΜΜΕ τονίζονται κυρίως τα αρνητικά. Οι πολίτες, άλλωστε, δεν δίνουν πίστωση χρόνου, επιζητούν λύσεις εδώ και τώρα και τα ενδεχόμενα λάθη βαραίνουν περισσότερο.

Υπήρξε, όμως, και μία απόφαση εξαιρετικά σημαντική (κατά την άποψη του γράφοντος, έστω). Η ανάδειξη της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, με αιχμή το δημόσιο διάλογο για τα προωθούμενα νομοσχέδια. Αδυνατώ να πιστέψω ότι οι υπουργοί δαπανούν ώρες μπροστά από τις οθόνες του κομπιούτερ τους μελετώντας σχόλια, αλλά αυτό αποτελεί μία καλή βάση για «σεμινάριο διαλόγου» σε πολίτες που έχουν- σχεδόν- μηδενική κουλτούρα επί του συγκεκριμένου.

Πέραν του ότι δίνει αίσθηση συμμετοχής, δημιουργεί συνείδηση ενεργού πολίτη που συνδιαμορφώνει μερικώς τις αποφάσεις (τους νόμους), που «ακούγεται» η άποψη του, που τέλος πάντων διαλέγεται, χωρίς απαραιτήτως να κραυγάζει και να επιδιώκει να επιβληθεί με φωνές και αλαλαγμούς- όπως διδάσκει η τηλεοπτική «δημοκρατία». Δεν είναι πανάκεια, αλλά σε μία κοινωνία «επικυρίαρχης» καφρίλας το opengov.gr δημιουργεί μία νησίδα ελπίδας.

Η δίψα του δρόμου

Θέλει ψυχή και πάθος, ίσως και μία καλώς εννοούμενη τρέλα, προκειμένου να κάνεις την ανατροπή- ένα σάλτο στ’ αστέρια της περιπέτειας, να συμπορευτείς με το φαντασιακό ποιητών και συγγραφέων. Να υπερβείς την τροχοπέδη της δέσμευσης και αυτών των «δολοφόνων» του ονείρου: τη ρουτίνα της καθημερινότητας, την αγωνία του βιοπορισμού, τη μερική (έστω) απώλεια της ελευθερίας. Θέλει ψυχή, όμως- κάποιοι την ενεργοποιούν, στο πίσω μέρος του εγκεφάλου τους αρπάζει φωτιά. Και παίζουν στα «ζάρια» τα πάντα.

Ο Δημήτρης Παρούσης είναι ένας 39χρονος (πλέον…) δημοσιογράφος. Εργαζόταν επί πολλά χρόνια στην Αθήνα- ένιωθε τη φθοροποιό πίεση, το ανέλπιδο. Τα χρόνια που φεύγανε, χαμένες ώρες και στιγμές. Πήρε την απόφαση. Να γίνει πολίτης του κόσμου, όχι στα λόγια μα στις πράξεις. Ρίσκαρε, πήρε ένα σάκο και όρεξη για ταξίδι. Το 2006 ξεκίνησε.

Ο Δημήτρης κάνει τον γύρο του κόσμου. Χωρίς ιδιαίτερους πόρους- κάτι ψιλά από δημοσιογραφικές συνεργασίες μόνο. Δεν φαίνεται να τον πτοεί. Συνεχίζει. «Ο κόσμος ανήκει σε αυτούς που ονειρεύονται», γράφει.

Μας ενημερώνει ότι «πούλησε τα ελάχιστα υπάρχοντά του. Παραιτήθηκε από τη δουλειά του, πήρε το σακίδιό του, μια ψηφιακή φωτογραφική μηχανή, μια πυξίδα και άρχισε τη δική του Οδύσσεια». Την Οδύσσεια της γνώσης, της περιπέτειας, της αναζήτησης.

Άρχισε το ταξίδι από την «πατρίδα» του Μάρκες, του Μπόρχες, του Τσε Γκεβάρα, του Αλιέντε, του Εμιλιάνο Ζαπάτα, του Άστορ Πιατσόλα, του Μαραντόνα και της Εβίτα Περόν. Τη Λατινική Αμερική: την ήπειρο της μελαγχολίας, των αντιφάσεων, των αποχρώσεων: Στη γη που για πρώτη ύλη έχει το τραγούδι και το χορό, την αδικία και συνάμα την επανάσταση.

Αρχικός του σχεδιασμός ήταν να μείνει εκεί για έξι μήνες και στη συνέχεια να «σαλπάρει» για άλλες ηπείρους. Το εξάμηνο δεν ήταν αρκετό. Και έτσι συνεχίζει, ήδη περιπλανιέται για 1.300 ημέρες. Δεν κάνει διακοπές- δημοσιογραφεί, καταγράφει στιγμές και εικόνες: αναζητά «χαμένους» Έλληνες που ζουν σε σημεία τα οποία δεν υπάρχουν στους ταξιδιωτικούς οδηγούς, αλλά και απλούς ντόπιους που βάζουν έναν κόκκο άμμου στη σύγχρονη ιστορία.

Οι απολαβές του είναι πενιχρές, αλλά αυτό δεν τον φρενάρει, ούτε τον φοβίζει. Ο ίδιος άλλωστε γράφει: «Άντεξα παρά τις δυσκολίες, τις οποίες όσο και αν ακούγεται οξύμωρο, δεν τις συνάντησα στο δρόμο μου, αλλά στην Ελλάδα. Προτιμότερο να είσαι μόνος στη ζούγκλα του Αμαζονίου παρά ανάμεσα στα θηρία– καρεκλοκένταυρους- ανθρώπους που αναξιοκρατικά έχουν θέσεις κλειδιά στην Ελλάδα. Είναι προτιμότερο να είμαι στις φαβέλες του Ρίο, όπου εκεί τουλάχιστον ξέρω από που να φυλαχτώ. Ελπίζω κάποτε ο στίχος του Ποιητή που λέει ότι η Ελλάδα τρώει να παιδιά της να ανήκει πια στο παρελθόν...»

«Η αξία του δρόμου είναι να μην σταματήσεις ποτέ» είχε δηλώσει σε συνέντευξη του, το 1957, ο Νίκος Καζαντζάκης. Κι ο Αγγελάκας δίνει τη μουσική υπόκρουση με ροκ στίχους: «Βάλε φωτιά σ' ό,τι σε καίει σ' ό,τι σου τρώει τη ψυχή, έξω οι δρόμοι αναπνέουν διψασμένοι ανοιχτοί…».

Με μια επίσκεψη στην ιστοσελίδα του Δημήτρη Παρούση (www.godimitris.gr) θα ταξιδέψετε νοερά στους μακρινούς αυτούς τόπους- ίσως να εισπνεύσετε και τον αέρα της ελευθερίας: της τολμηρής επιλογής, του επικίνδυνου ρίσκου και του συμπεράσματος που υποδεικνύει ότι αν αγωνιστείς για κάτι με πάθος, το πετυχαίνεις.

Το σταυρόλεξο μίας άλλης Ελλάδας

Μπορεί να αλλάξει η Ελλάδα; Να απαλλαγεί από τις κακοδαιμονίες της, να γίνει μία σύγχρονη και βιώσιμη χώρα, όπου η λαμογιά, η ρεμούλα, η κακοδιοίκηση, η ασυδοσία και η αυθαιρεσία δεν είναι αυτονόητες και μέρος της ζωής μας; Ομολογώ ότι η εξίσωση είναι εξαιρετικά σύνθετη- η απάντηση δύσκολη.

Διότι δεν αφορά μόνο στη λήψη κάποιων (πολλών ή λίγων, ήπιων ή ριζικών- αδιάφορο) μέτρων, αλλά στην αλλαγή νοοτροπίας, της συλλογικής κουλτούρας (αν προτιμάτε) των πολιτών της. Των νέο-ελλήνων (του μέσου όρου) που έχουν μία κατασταλαγμένη κοσμοθεωρία και στάση ζωής, η οποία πύκνωσε σε αρνητικά συν τω χρόνω, παρά τις (όποιες) θετικές εξελίξεις.

Η διεθνής και –κυρίως- η εσωτερική δομική κρίση, έφερε στο προσκήνιο τη συζήτηση- άνοιξε για τα καλά. Αυτή έδωσε το τελικό χτύπημα σε μία παραπαίουσα κυβέρνηση (της ΝΔ) και λόγω αυτής –κατά πολύ- κέρδισε άνετη πλειοψηφία το ΠΑΣΟΚ, προσφέροντας ελπίδα.

Στην κορυφή της ατζέντας, μεταξύ άλλων, έχει μπει ο «μεγάλος ασθενής του κράτους» (που έλεγε και ο Καραμανλής…), το Δημόσιο: Η λειτουργία του, η σύνθεση του, οι μισθοί του και ως επί το πλείστον η σπατάλη του.

Για πολλούς (όλους;) μία επίσκεψη σε Δημόσια Υπηρεσία ισοδυναμεί (ψυχολογικά έστω) με σαφάρι σε άγρια ζούγκλα ή (έστω…) με νοητό ταξίδι σε χώρα του Τρίτου Κόσμου. Όχι μόνο δεν υπάρχει μηχανοργάνωση, πολλές φορές δεν έχουν καν ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Και για να εξυπηρετηθείς (μέχρι τέλους) πρέπει να α) επιστρατεύσεις ασιατικό ζεν και μπόλικη ευγένεια, β) γίνεις επιθετικός, γεγονός που λειτουργεί ανακλαστικά στους δημόσιους υπαλλήλους, μετατρέποντας και εκείνους σε επιθετικούς- σε έναν πόλεμο ίσως χάσεις (ενίοτε δεν εξυπηρέτησε, επίσης).

Το Δημόσιο στη χώρα μας είναι από τους μεγαλύτερους εργοδότες– οι μισθοί ποικίλουν, ενώ τελευταία αντιμετωπίσαμε συμπτώματα που προκαλούν κλαυσίγελο, τουλάχιστον: Μαύρη ή/και «ενοικιαζόμενη» εργασία εντός των υπηρεσιών που ανήκουν στο κράτος. Και αντάμα, η διαχρονική σπατάλη, κακοδιοίκηση, κακοδιαχείριση και η αναπόφευκτη κλοπή: Πόσες τσέπες δεν γέμισαν, πόσοι δεν λογοδότησαν ποτέ.

Παράλληλα, η εργασία στο Δημόσιο παραμένει για πολλούς το «Greek dream»: η εξασφάλιση που συνεπάγεται η μονιμότητα. Ή για το πούμε αλλιώς, η λογική του «πληρώνομαι όπως και να’ χει, χωρίς να ιδρώνω ιδιαίτερα- πλην όμως έχω λυμένο το ζωνάρι αν τυχόν μου θίξουν κεκτημένα δικαιώματα». Ταυτόχρονα, η είσοδος στο Δημόσιο ισοδυναμούσε (μέχρι πρότινος- όχι ότι λύθηκε εντελώς τώρα) με αλισβερίσι ανάμεσα σε πολιτικούς και πολίτες. Κάπως έτσι ο δημόσιος τομέας γέμισε ασφυκτικά, η λειτουργία του είναι βραδυκίνητη και η απόδοση του λιπαρή. Και το κράτος αναξιόπιστο, βεβαίως.

Ναι, δεν είναι μόνο ο δημόσιος τομέας η ανοιχτή πληγή στη χώρα μας. Αλλά παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, υπό την έννοια ότι με την τρέχουσα λειτουργία (και συμπεριφορά του) δίνει το στίγμα, διαμορφώνει συλλογική κουλτούρα- «αφού με κλέβει/βασανίζει/εμπαίζει το κράτος, γιατί να πληρώνω φόρους;». Κάπως έτσι- μεταξύ άλλων- προκύπτει μεγάλο μέρος της φοροδιαφυγής/εισφοροδιαφυγής. Με το ανταποδοτικό όφελος να απουσιάζει στις περισσότερες εκδοχές του, συν το προαναφερθέν κακό παράδειγμα που δίνεται, ο πολίτης νομιμοποιεί στη σκέψη του το «δικαίωμα» στην… ανυπακοή και στη μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων του. Η οποία και γενικεύεται σε πολλές εκδοχές της κοινωνικής ζωής.

Σίγουρα δεν είναι μόνο το Δημόσιο το πρόβλημα της Ελλάδας: από δίπλα ορθώνονται «τέρατα» όπως η ανεργία (σε ισπανικά επίπεδα του 20% την ανέβασε ο υπουργός Εργασίας), το Ασφαλιστικό (που το 2015 θα βαρέσει κανόνι, όπως προειδοποίησε ο ίδιος υπουργός), το εργασιακό (με την εργοδοτική αυθαιρεσία μονίμως παρούσα και τους μισθούς ντροπής για τους νέους), η παραπαίουσα Παιδεία (που πεισμόνως εγείρει τα λάθος ερωτήματα, αντί των άμεσων απαντήσεων) και –ασφαλώς- το δημοσιονομικό, με έλλειμμα και χρέος που μας έχουν κάνει πρωτοσέλιδο διεθνώς (λες και ο Δεκέμβρης είναι ο μήνας που η Ελλάδα πρωταγωνιστεί στο διεθνή Τύπο), κρούοντας τα τύμπανα μίας πιθανής χρεοκοπίας (σε χώρα της ευρωζώνης) και πιέζοντας (εκβιάζοντας, σχεδόν) για άμεσες λύσεις με μέτρα ούλτρα λιτότητας.

Κάπως έτσι συντίθεται η «ωραία ατμόσφαιρα» στη χώρα μας και διαμορφώνεται το σταυρόλεξο με τις πολλές ερωτήσεις- υπό μία κεντρική και δύσκολη: Μπορεί να αλλάξει η Ελλάδα; Με ευχές και κατάρες σχεδόν αδύνατο. Με ιδεοληψίες και απέραντα «όχι σε όλα» επίσης. Υπό το κράτος της αδήριτης ανάγκης και των ασφυκτικών εξωτερικών πιέσεων, μπορεί. Αλλά αυτό δίνει τη βάση, ανοίγει το δρόμο, φτιάχνει ατζέντα- δεν λύνει προβλήματα (αν έλυνε θα είχαμε χάσει την εθνική κυριαρχία).

Κακά τα ψέματα, χρειάζεται συναίνεση και προσπάθεια από τα πάνω μέχρι τα κάτω. Σε αυτή τη δυσχερή συγκυρία όλοι θα κριθούν- σε λόγια και κυρίως πράξεις. Από την κυβέρνηση, τα κόμματα, τους φορείς, μέχρι και τον τελευταίο πολίτη, στο μερίδιο που αναλογεί στον καθένα. Ίσως στον πάτο του πηγαδιού (όπου αναμφίβολα βρισκόμαστε τώρα) προκύπτει η ευκαιρία για τη δημιουργία μίας σύγχρονης, δίκαιης και βιώσιμης χώρας. Για όλους. Επίπονη προσπάθεια, ενδεχομένως να αξίζει.

Από κόλαση, με αγάπη

Μαίνεται κόλαση στης ψυχής μου τα χωράφια. Παλμός σκληρός. Μολυσμένος αέρας στα πνευμόνια. Νυχτολούλουδο στην άκρη του βουνού. Μελαγχολικό, αστροφεγγίζει θλίψη- κόκκινα μάτια, επάλληλοι μαύροι κύκλοι. Σημαία μου. Φυτρώνει δέντρο ψηλό, γερό, αγριεμένο. Ποτισμένο με ανάσες που δεν τελειώνουν.

Η κόλαση δική μου γη… εκεί θα σπείρω.

Δική μου εστία- φωτιά- και τα τραγούδια ποίηση. Δεν λυγίζω, η ήττα απέχει, το ανάστημα δεν κλονίστηκε- δεν προκαλούν εγκαύματα οι φλόγες. Λέξεις γεννάνε και χάος- με πόνο, έμπνευση, αγωνία και κραυγές. Είσαι διαρκώς παρών. Δεν σε φοβάμαι.

Κόλαση συνέχεια. Σε προκαλώ.

Η ποίηση μόνο με αίμα γράφεται, στης κόλασης τα καλντερίμια και εγώ μοναχικός θαμώνας της παραμένω ψηλά, βράχος αταλάντευτος. Τυλιγμένος με φωτιές που δεν μπορούν οι άμοιρες να με κάψουν. Χαμένο σκοπό τις ορίσατε. Δεν χάνω και εξακολουθώ, όσο κι αν θεριεύει η ψυχή μου, να αντέχω. Πάντα.

Από κόλαση, με αγάπη.

Lights through the night

Πέρα απ' τ' άστρα είν' η δικιά μας γειτονιά
Κατεβήκαμε με γέλια και τα όργανα στον ώμο
Έλα κάντε μας λιγάκι συντροφιά
Κουραστήκαμε απ' το δρόμο

Είχε κρύο από του Δία τη μεριά
Κι η Σελήνη ερημιά καθόλου κόσμο
Άντε ανάψτε μας μια όμορφη φωτιά
Κουραστήκαμε απ' το δρόμο

Τέτοια νύχτα μαγεμένη και γλυκιά
Μας θυμίζει ένα φθινόπωρο στον Κρόνο
Άντε ας παίξουμε μια τελευταία πενιά
Όπου να 'ναι ξαναβγαίνουμε στο δρόμο

Στίχοι: Γιάννης Αγγελάκας

Modern Greece II- Night View

"Rubbish mountain" during a heavy rain night...

Modern Greece

The pictures are from Athens News Agency

Πορεία 6-12-09: "Ουφ και ουγκ"

Ο τίτλος που θα έβαζα για την παρουσία μου στην πορεία: "Ουφ και ουγκ".

Ουφ διότι γύρισα αρτιμελής από την πορεία, με μοναδικές απώλειες την αναπνοή και την όραση για κάτι δεύτερα σε συγκεκριμένες στιγμές, συν τη διαρκή εγρήγορση από φόβο μήπως μεγαλώσει το κακό.

Και ουγκ, διότι κάποια πιτσιρίκια με κουκούλες και αντιασφυξιογόνες μάσκες κατέβηκαν στην πορεία με σκοπό να με κάνουν να θέλω να μην ξαναπάω (λόγω επαγγέλματος που έχω επιλέξει θα ξαναπάω όμως- και λόγω πολιτικής συνείδησης).

Τα τυπάκια με τις κουκούλες έχουν πρόβλημα. Το μόνο που τους χαρακτηρίζει είναι ο τυφλός τους έρωτας για τη βία, τη σύγκρουση με τον απρόσωπο μπάτσο, με τη... βιτρίνα, με ό,τι σπάει στο διάβα τους. Ακόμα και τους ανθρώπους που πορεύονται δίπλα τους, υποτίθεται για τον ίδιο σκοπό.

Ξεκίνησα το μεσημέρι από το σπίτι με ένα μάγκωμα στην καρδία, έναν υποδόριο φόβο, δεν θα πω ψέματα. Επίσης δεν ήμουν και τόσο σίγουρος για τους λόγους που με οδηγούν στο κέντρο- ήθελα και δεν ήθελα να πάω, υποψιαζόμουν τι θα συναντήσω. Επικράτησε η δημοσιογραφική φύση και η αλληλεγγύη μου προς τους νέους- το σκεπτικό μου εν μέρει ήταν να προστατέψω όσο και όπως μπορώ παιδιά που ενδεχομένως να κινδύνευαν από την αστυνομική βία.

Παίρνω έναν φίλο από το σπίτι του στο Μουσείο και φτάνουμε στο Μοναστηράκι να αφήσουμε τη μηχανή. Από Πατησίων μέχρι και εκεί ήταν τίγκα στην αστυνομία, παντού όμως.

Πάμε με τα πόδια από Ερμού προς τα Προπύλαια. Σε όλη τη διαδρομή βλέπαμε: μπάτσους ολούθε, αφρικανούς μετανάστες να πουλάνε τις πραμάτειες τους (πλάι στους μπάτσους που αδιαφορούσαν... η μαύρη αγορά είναι παράνομη υποτίθεται, ενώ σε άλλες περιπτώσεις οι δόλιοι οι μετανάστες μόλις δουν ένστολο κάνουν μπόγο το εμπόρευμα και τρέχουν. Σήμερα η ΕΛ.ΑΣ είχε άλλους εχθρούς) και ανύποπτους Αθηναίους που έκαναν βόλτα και πήγαιναν για καφέ (αυτούς τους θαύμασα- θέλει ψυχή να πας στο κέντρο για καφέ μία τέτοια μέρα. Ή άγνοια κινδύνου. Η βλακεία, δεν ξέρω).

Φτάνουμε στα Προπύλαια λίγο πριν, λίγο μετά τις 14.00- η πορεία έχει ξεκινήσει, βλέπουμε την "ουρά" της και έτσι μπαίνουμε στο τελευταίο μπλοκ, αυτό του ΣΥΡΙΖΑ με επικεφαλής τον Τσίπρα αυτοπροσώπως και λοιπούς βουλευτές. Πρώτη φορά είδα τέτοια περιφρούρηση σε μπλοκ του ΣΥΡΙΖΑ παρεμπιπτόντως. Παράλληλα, πίσω από το Πανεπιστήμιο αναδύονταν μαύροι καπνοί- δεν είχαμε οπτική επαφή, μετά είδα (από την TV) ότι σημειώνονταν επεισόδια.

Λίγα μέτρα μετά κουκουλοφόροι μας πλευρίζουν και αρχίζουν 1) να σπάνε τα τζάμια ενός ταχυφαγείου και 2) ρίψη αντικειμένων προς τα ΜΑΤ σε κάθετο δρόμο. Τα ΜΑΤ απαντούν με χημικά και δακρυγόνα, καθώς και με κρότου λάμψης. Ο κόσμος συμπιέζεται και εκεί τα χρειαστήκαμε... Το μπλοκ "έσπασε" αρκετά, και εμείς ανεβήκαμε στο πεζοδρόμιο και μετά σε κάτι σκάλες.

Αφού καταφέραμε να μην ποδοπατηθούμε και κάποια παιδιά μας έριξαν μάλοξ με... ψεκαστικό (και ανακούφισαν τα μάτια μας) συνεχίσαμε την πορεία, υπό την έντονη παρουσία κουκουλοφόρων πιτσιρικάδων (από 15 έως 25 ετών περίπου- όσο μπορούσα να καταλάβω καθώς είχαν κουκούλες) πλαγιομετωπικά. Οι τύποι αυτοί ήταν τόσο... θαρραλέοι που χρησιμοποιούσαν εμάς (μαθητές, φοιτητές, 50ρηδες "νοικοκυραίους", τον Τσίπρα, τον Λαφαζάνη, εμένα κ.λπ) σαν ασπίδα για τις επιθέσεις τους.

Αυτό το "παιχνίδι" κράτησε σε όλη την πορεία, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουμε διαρκώς από τα χημικά, τις χειροβομβίδες κρότου- λάμψης, την πιθανότητα να ποδοπατηθούμε, και από μία πιθανή επέμβαση των ΜΑΤ... που σίγουρα εμάς θα "δένανε", καθ' ότι άσχετοι με το... "γάμο" (πάγια τακτική).

(Στιγμιότυπο 1: Στη Σταδίου, στο ύψος της πλατείας Κλαυθμώνος, δεχθήκαμε βροχή χημικών, εις απάντηση των πετρών και λοιπών αντικειμένων που οι κουκουλοφόροι έριχναν στα ΜΑΤ, ενώ πριν είχαν σπάσει κάποιες βιτρίνες. Υπήρξε στιγμή που δεν μπορούσα να ανοίξω τα μάτια μου για κάποια δευτερόλεπτα- έκαιγαν. Το ίδιο και οι λοιποί. Είχα σύγκρουση λόγω στιγμιαίας στραβομάρας με τον... Νίκο Χρυσόγελο, επικεφαλής (στις εκλογές) των Οικολόγων Πράσινων και (στην περίπτωση μας) ενός μικρού μπλοκ ανθρώπων ηλικίας 40 και άνω, που τράβηξαν ό,τι και εμείς).

Ευτυχώς στην περίπτωση μας επέμβαση των ΜΑΤ δεν υπήρξε, αλλά κυριάρχησε ο φόβος του "μη τυχόν" και η συνεχής προσοχή μην πάθουμε κάτι. Προσωπικά δηλώνω αηδιασμένος και ομολογώ ότι θέλησα να φύγω, αλλά δεν είχα τρόπο και δρόμο, μίας και οι διμοιρίες ήταν παντού και εγώ με άσπρη τη μούρη από το μάλοξ έμοιαζα δυνάμει ύποπτος.

(Στιγμιότυπο 2: Στην Πανεπιστημίου πλέον, στο ύψος του Ζόναρς για μερικά λεπτά συμπορεύτηκα πλάι πλάι με έναν... κουκουλοφόρο. Ήταν δεν ήταν 16 ετών. Είδα τα μάτια του. Τον ιδρώτα που έσταζε από το πρόσωπο του. Την πέτρα που κρατούσε στα χέρια του. Δεν είδα οργή στο βλέμμα του, δεν ξέρω. Ούτε φόβο ίσως. Παρατήρησα, μάλλον, αγωνία για να τα καταφέρει σε αυτό το "παιχνίδι" που έπαιζε. Ήθελα να του μιλήσω. Να τον ρωτήσω: "τι κάνεις ρε αγόρι μου;", "τι θέλεις, τι ζητάς;", "γιατί;". Δεν το έκανα. Ήμουν γενικά αποσυντονισμένος).

Δεν κατάφερα να διαδηλώσω για τη μνήμη του παιδιού που δολοφονήθηκε, δεν κατάφερα να δώσω μάχη (αν θέλετε) για τα δίκαια αιτήματα της νεολαίας. Επειδή το θέλησαν κάποιοι δήθεν υπέρ-επαναστάτες, το μόνο που κατάφερα είναι να φτάσω αρτιμελής στο σπίτι μου, αφού πρώτα έφτιαξα στρατηγικό σχέδιο εξόδου από το κέντρο της πόλης που ζω.

Ήμασταν (έμαθα) πάνω- κάτω 8.000. Μικρή πορεία, δοθέντος του λόγου που έγινε. Κανονικά θα έπρεπε να πλημμυρίσει η Αθήνα από λαό που να απαιτεί "Ποτέ ξανά βία" με αφορμή τη δολοφονία Γρηγορόπουλου. Χιλιάδες πολιτών να διατρανώσουν αιτήματα. Σκατά όμως. Ήμασταν λίγοι και ενδεχομένως την επόμενη φορά ακόμα πιο λίγοι. Διότι θα δώσω δίκιο στον οποιονδήποτε μου πει ότι δεν κατεβαίνει σε πορεία επειδή φοβάται για τη ζωή του ή έστω απλώς φοβάται...

Ο πολιτισμός μας βρίσκεται σε βαθιά παρακμή και γι' αυτό ευθύνονται πολλοί. Γνωστά είναι αυτά. Απλώς απορώ με τη λογική αυτών των παιδιών με τις κουκούλες. Τι νομίζουν ότι κερδίζουν διώχνοντας τον κόσμο από τις πορείες; Ήταν σωστό που λόγω της "επιλογής τους να συγκρουστούν" (με' μένα για ασπίδα...) κινδύνευσα, όπως και χιλιάδες άλλοι; Άξιζε αυτή η βία;

Η δική μου απάντηση είναι πως όχι, είναι λάθος από την αρχή ως το τέλος. Είναι γελοία, μηδενιστική, απολίτικη, απολίτιστη, αντικατοπτρισμός όλης της βίας που υποτίθεται αντιμάχεται.

Δεν το γούσταρα καθόλου, με χάλασε πολύ άσχημα. Αλλά τη χάρη δεν θα τους την κάνω. Στην επόμενη πορεία με της οποίας τα αιτήματα συμφωνώ, θα κατέβω. Ή υπερασπίζεσαι το δημοκρατικό σου δικαίωμα ή όχι. Διαλέγεις.

Τα παιδιά του «Δεκέμβρη»

Στις 6 Δεκεμβρίου του 2008 η χώρα ανέβασε πυρετό- βαρύ και ασήκωτο. Το όπλο ενός «οργάνου της τάξης» δολοφόνησε ένα 15χρονο παιδί, ανοίγοντας ταυτόχρονα το κουτί της Πανδώρας: με όλα τα ανομολόγητα μυστικά εκείνης της συγκυρίας. Αυτά που έχουμε μάθει να κρύβουμε σαν τα σκουπίδια κάτω από το χαλί, επιδεικνύοντας κατατονική αδιαφορία, αποχαύνωση- λέγοντας ότι «συμβαίνουν».

Η διαρκής ανακύκλωση της βίας ήταν ήδη πανταχού παρούσα, με τη σύγχρονη τεχνολογία και την υπερπληροφόρηση να έχει κάνει τους πάντες κοινωνούς της. Όλοι γνώριζαν.

Την κρατική βία με πρωταγωνίστρια την Αστυνομία, όταν βασάνιζε στο ΑΤ της Ομόνοιας μετανάστες, έστελνε στο νοσοκομείο με βαριά τραύματα τον κύπριο φοιτητή στη Θεσσαλονίκη, φυλάκιζε το παιδί με τα πράσινα παπούτσια, λειτουργούσε ως ασπίδα σε δολοφονικές επιθέσεις της Χρυσής Αυγής στη Σταδίου, για να θυμηθούμε μόνο μερικές κραυγαλέες περιπτώσεις.

Την πολιτική βία με τα ατιμώρητα σκάνδαλα: Το Βατοπέδι και τις μετέπειτα αποχωρήσεις από τη Βουλή, τις υποκλοπές, την πτώση Ζαχόπουλου και τη βαθιά λαϊκιστική κιτρινορόζ ατμόσφαιρα που ακολούθησε με κομιστές και λοιπούς τιμητές, τους «κουμπάρους», τα κομματικά παιδιά στο Δημόσιο από την πίσω πόρτα, τα καμένα δάση και τις χαμένες ζωές στις φλόγες. Κι όλα τούτα αγκαλιά με τις λεκτικές ακρότητες και τους πολιτικάντικους διαξιφισμούς, που σκοτώνουν κάθε απόπειρα σοβαρού διαλόγου, ωθώντας στα άκρα και στο- μηδενικής αισθητικής και υψηλού κόστους- πολιτικό lifestyle.

Την οικονομική βία με τους «απασχολήσιμους», τους ανασφάλιστους των 700 ευρώ (στην καλύτερη περίπτωση), τους ανέργους που για να βρουν δουλειά (…οπουδήποτε) πρέπει να έχουν «βύσμα», την παράλογη ακρίβεια, τις συντάξεις πείνας και τους «κολλημένους» μισθούς, την οικονομική «αιμορραγία» προς την παραπαιδεία (ακόμα και για φοιτητές…), την υπερχρέωση στις τράπεζες που πρόσφεραν στον πελάτη- καταναλωτή τη φενάκη ότι θα κάνει το όνειρο πραγματικότητα: «Θα καταναλώνει, άρα θα υπάρχει».

Και την προϊούσα κοινωνική αντίδραση: του ναρκισσισμού της βίας απέναντι στην υπερμεγέθη αυθαιρεσία. Ο αδόκητος χαμός ενός παιδιού έφερε στην επιφάνεια όλη την κακοδαιμονία που ταλάνιζε την Ελλάδα στις 6 του Δεκέμβρη του 2008. Βαρύ το τίμημα- πέθανε ένα παιδί. Και έβγαλε στους δρόμους εκατομμύρια που ξέσπασαν.

Ο «Δεκέμβρης» στοίχειωσε το φαντασιακό όλων, άνοιξε ένα απέραντο πεδίο ερμηνειών- η κάθε μία από την ιδεολογική της αφετηρία, πολλές φορές εγκλωβισμένη σε στεγανά σκέψης και ασφυκτικές ιδεοληψίες. Προκάλεσε βία για απάντηση στη βία, ως γνήσιο παιδί αυτής της κοινωνίας- Και φοβική αντίδραση στους πολίτες από το νέο πρόταγμα που ξεπρόβαλε: «καταστρέφω, άρα υπάρχω». Και τανάπαλιν βία ως νέα ανταπάντηση από τους «απέναντι»- το κράτος και την Αστυνομία. Δημιούργησε έναν ακόμα κύκλο, στον υπαρκτό φαύλο κύκλο. Και μία τερατογένεση: την κλιμάκωση της δράσης από τη «νέα τρομοκρατία».

Στα προτάγματα του «Δεκέμβρη» περίσσευε η δικαιολογημένη οργή, που έπνιγε την απόπειρα δημιουργίας ελπίδας και την καθαρή πολιτική σκέψη. Οδηγούσε σε αδιέξοδη μετατόπιση του προβλήματος- στη βία που καλλιεργεί το φόβο. Η βία της εξουσίας είχε καθυποτάξει τους πολίτες της και εκείνοι απάντησαν με το ίδιο νόμισμα προς κάθε κατεύθυνση. Ενισχύοντας φοβικά σύνδρομα σε βάρος της ελπίδας, τροφοδοτώντας την καταστολή στο όνομα του δόγματος «τάξις και ασφάλεια».

Ένα χρόνο μετά, δεν υπάρχει ριζική αλλαγή στις κοινωνικές δομές- ίσως προς το χειρότερο ελέω οικονομικής κρίσης διεθνώς και εσωτερικής κρίσης σε όλα τα επίπεδα. Αλλά η ελπίδα μπορεί να ξεπροβάλλει, έχοντας ισχυρά αιτήματα.

Ο Κάρολος Παπούλιας στο μήνυμα του για την 6η του Δεκέμβρη, μεταξύ άλλων, σημείωσε: «Η δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου δεν ήταν μόνο μία απεχθής πράξη. Ήταν ένα δίδαγμα για όλους μας, πού μπορεί να οδηγήσει η αυθαιρεσία (…) Εκφράζω ακόμη μία φορά την πίστη μου και τις ενοχές μου απέναντι στη νέα γενιά, στην οποία χρωστάμε την εξασφάλιση μιας δικαιότερης κοινωνίας».

Η δυνατότητα στη νεολαία να πιστέψει στον εαυτό της και να δημιουργήσει σε ένα δίκαιο και αξιοκρατικό περιβάλλον ίσως είναι το πρόταγμα ελπίδας από όλους και προς όλους, ενδεχομένως το νέο- πιο νηφάλιο- μήνυμα. Η γενιά που έμαθε να αμφισβητεί τώρα μπορεί να ζητήσει το καλύτερο. Άλλωστε στο τέλος μίας τραγωδίας πρέπει να υπάρχει η κάθαρση- ιδιαίτερα για τα παιδιά του «Δεκέμβρη».