Στις ρυπαρές γωνίες του αθηναϊκού κέντρου

Το ντοκιμαντέρ της Νορβηγικής Τηλεόρασης έχει τίτλο: «Η μάχη για την Πλατεία Αττικής». Τρομακτικό και αποκαλυπτικό μαζί. Εν πολλοίς εμφανίζει (με πλήγμα σαν κόλαφο) αυτά που η πλειονότητα δεν βλέπει ή δεν επιθυμεί να δει λίγα χιλιόμετρα μακριά από τις οικίες της.

Μπορεί να οφείλεται στη... συνήθεια και την αδιαφορία, μπολιασμένη με τον ατομικό φόβο της επισφάλειας, της ολόπλευρης κρίσης: πολιτικής, οικονομικής, κοινωνικής. Σε έναν άτυπο συμβιβασμό με την εξαθλίωση.

Κλείνουμε τα μάτια και τα αυτιά. Και στην άκρη επωάζεται το αυγό του φιδιού. Μειοψηφικά στην ακραία μορφή της νέο-ναζιστικής δράσης, πλειοψηφικά ως σιωπηρή μάζα με το ρατσισμό να σοβεί σε κάποια γωνία της σκέψης της.

Η αφήγηση του ντοκιμαντέρ έχει αφετηρία τον Έβρο, όπου καθημερινά χιλιάδες πρόσφυγες παίζουν τη ζωή τους κορώνα-γράμματα, στο κυνήγι κάποιου ονείρου, στην ουσία για να ξεφύγουν από τους κινδύνους ή την ανέχεια της πατρίδας τους. Κάποιοι είναι εκτοπισμένοι, κάποιοι αντιμετωπίζουν κίνδυνο ζωής, κάποιοι απλώς αναζητούν τη δική τους Εδέμ στη Δύση- δύσκολα να πεις, να δώσεις ποσοστά.

Παρουσιάζει τα κέντρα κράτησης, ως άλλα μεσαιωνικά κολαστήρια, με μηδενικές και απάνθρωπες υποδομές, με ανεπάρκεια προσωπικού, με κρατούμενους στοιβαγμένους σαν σαρδέλες, δίχως ίχνος υγιεινής, ανθρώπινες χωματερές με κάγκελα. Στη συνέχεια το σκηνικό της αγριότητας μεταφέρεται στο κέντρο της πρωτεύουσας. Στην Πέτρου Ράλλη, όπου οι μετανάστες συνωθούνται, χωρίς ελπίδα, για την αίτηση ασύλου και στην Πλατεία Αττικής και τον Άγ(ρ)ιο Παντελεήμονα, τη σύγχρονη Κόλαση του Δάντη της Ευρώπης.

Η οπτική του ντοκιμαντέρ είναι ως επί το πλείστον από την πλευρά των μεταναστών. Οι Έλληνες εμφανίζονται είτε με τη στολή της Αστυνομίας που προσάγουν κόσμο είτε με τη «στολή» του… αγανακτισμένου κατοίκου, που εξαπολύει αυτόβουλα πογκρόμ.

Το ντοκιμαντέρ είναι… σχεδόν εξαιρετικό. Διότι ελάχιστα αναφέρει την προβληματική από την πλευρά των Ελλήνων. Πέραν της εμφανούς ανεπάρκειας της επίσημης πολιτείας να αντιμετωπίσει- επί χρόνια- το θέμα, ασχέτως της παντελούς έλλειψης μεταναστευτικής πολιτικής, αναφέρεται ελάχιστα, ίσως μονολεκτικά, στο ότι μία χώρα σε βαριά κρίση, άρρωστη, δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει μόνη της ένα μεταναστευτικό τσουνάμι που τη χτυπάει σε όλο το μήκος της ανατολικής της συνοριακής γραμμής.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η Συνθήκη του Δουβλίνου, με την οποία η ευρωπαϊκή χώρα- πρώτος «σταθμός» εισόδου υποχρεούται να παραλάβει πίσω τους παράνομους μετανάστες που μετακινήθηκαν σε τρίτες χώρες, αναφέρεται μία φορά. Κοντολογίς, ηχηρό ράπισμα στους ευρωπαίους, είτε ηγέτες χωρών είτε χαρτογιακάδες των Βρυξελλών, δεν υπάρχει ούτε ως ήχος, όχι ως πρόταση στην αφήγηση.

Το πρόβλημα όμως υπάρχει και γιγαντώνεται καθημερινώς. Μεγάλο μέρος στα βορειοδυτικά του κέντρου (οι περιοχές ανάμεσα στην Ομόνοια και τα Άνω Πατήσια) γκετοποιείται σε όλο και μεγαλύτερο τόξο- η πορνεία (ως ο ορισμός του trafficking!), η διακίνηση ναρκωτικών, η (μικρό)εγκληματικότητα ανεβαίνει προς τα βόρεια, σαν τη μετάσταση του καρκίνου. Οι πολίτες κλειδαμπαρώνονται, έμφοβοι σιχτιρίζουν επί δικαίων και αδίκων. Ακροδεξιές ομάδες κρούσης αναλαμβάνουν δράση, κάποιοι απελπισμένοι ιθαγενείς συναινούν…

Η επίσημη πολιτεία αντιδρά σπασμωδικά, όποτε το θυμάται ή προκύπτει επικοινωνιακή ανάγκη, κυρίως κατασταλτικά, δεν το έχει κάνει μέγα θέμα στα ευρωπαϊκά fora, εκεί που της τραβάνε το αυτί για τα δημοσιονομικά της. Και ο δήμαρχος της πόλης θυμίζει σαλτιμπάγκο τηλεστάρ, το απέδειξε και με τη σύνθεση του ψηφοδελτίου του- τόσα χρόνια η «εστία φωτιάς» ήταν στην πίσω αυλή του, όπισθεν του Δημαρχείου. Ποια ήταν η αντίδραση του; Επικοινωνιακές τηλε-φανφάρες, αστειότητες του τύπου «η Αθήνα έχει αξιολογηθεί ως πιο καθαρή πόλη από το Λονδίνο, το Παρίσι και τη Ρώμη».

Και εν μέσω αυτής της χαοτικής κατάστασης, μίας απερίγραπτης ανθρωπιστικής κρίσης, οι ευρω-χαρτογιακάδες ψέγουν τη χώρα μας (δικαίως...) για το δημοσιονομικό της βυθό. Νοιάζονται, κατά πως φαίνεται, πολύ περισσότερο για τα spreads, τα greek statistics και το Μνημόνιο, παρά για την ανθρώπινη εξαθλίωση στις ρυπαρές γωνίες του αθηναϊκού κέντρου. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο τοπικό, ελληνικό. Είναι ευρωπαϊκό και παγκόσμιο συνάμα.

Η κυβέρνηση οφείλει να αντιδράσει δυναμικά, με αιχμή τον ανθρωπισμό και όχι την καταστολή, να διεθνοποιήσει το θέμα και να ζητήσει άμεσα αποτελέσματα. Είναι παράλογο να ζητείς από μία καθημαγμένη οικονομία να διαχειριστεί αυτό το διογκούμενο απόστημα- εδώ που φτάσαμε. Αλλιώς αφήνει τους δόλιους τους μετανάστες και τους δυσαρεστημένους Έλληνες βορρά στις ορέξεις ακραίων στοιχείων. Ειδικά την ώρα που η ακροδεξιά στην Ευρώπη υψώνει ανάστημα- ειδικότερα έχοντας υπόψιν το παράδειγμα της εκλογικής ανόδου ακραίων κομμάτων, όπου κλήθηκε να… συνδράμει το ΔΝΤ.

* Δείτε το ντοκιμαντέρ “The Battle For Attica Square”