Η εξίσωση της βίας

Ο τελευταίος που φταίει είναι ο ληστής. Δεν γεννήθηκε ληστής. Ο τελευταίος που φταίει είναι ο μπάχαλος με την κουκούλα. Δεν γεννήθηκε μπάχαλος. Ο τελευταίος που φταίει είναι ο δολοφόνος μπάτσος. Δεν γεννήθηκε δολοφόνος. Όλοι αυτοί έγιναν στο πέρασμα του χρόνου: Δεν είχαν προδιάθεση, ούτε η βία ήταν εντυπωμένη στο DNA τους από τον τοκετό τους και εντεύθεν.

Ο ληστής είναι ο (λαθρο)μετανάστης που κυνήγησε την ελπίδα- την "απόδραση" από την κόλαση της τριτοκοσμικής του πατρίδας. Και όταν βρήκε τον "παράδεισο", οι ένοικοι τον έκαναν να νιώσει την κόλαση. Ο δυστυχισμένος και εξαθλιωμένος στρέφεται στη βία- την εύκολη λύση επιλέγει από τη μηδενική λύση.

Ο μπάχαλος δεν βγήκε από τα σωθικά της μάνας του φορώντας κουκούλα και κραδαίνοντας βαριοπούλα. Πήγε σε σχολείο-κλουβί, ο ελεύθερος του χρόνος συμπιέστηκε στην ώρα του ύπνου, οι γονείς του πλανώνται τριγύρω αγχωμένοι και αποβλακωμένοι, κυνηγημένοι από χρέη και όνειρα ανεκπλήρωτα. Ο νέος βλέπει ολούθε την εκμετάλλευση και για να ξεφύγει από την αποξένωση και την πρόωρη απονέκρωση ενώνει τη "φυτευτή" βία του με άλλους ομοιοπαθείς- η βία ως τροφός τους μετατρέπεται σε τυφλή (αντί)βία πανταχόθεν. Το αποτέλεσμα τραγικό: Ασυδοσία, ανεξέλεγκτες καταστάσεις, ιδεολογικό περίβλημα σαθρό και άνευ βάσης- τελικώς μία αντανάκλαση της κοινωνίας που ζουν.

Ο αστυνομικός είναι "ο αθώος ένοχος". Χωρίς καν τα στοιχειώδη- πολλές φορές- σε εκπαίδευση, βγαίνει στο στίβο του νόμου και της τάξης. Γεμίζει τις μπαταρίες του με δήθεν μαγκιά, "είστε οι πραίτορες", από υπηρέτης του νόμου μετακυλύει εαυτόν στον ίδιο το νόμο. Χάνει τη σειρά και την ουσία. Οι άνωθεν εντολές έως ότου "κατέβουν" προς εκτέλεση βιώνουν ένα βέρτιγκο ασυνεννοησίας και παραλογισμού- το αποτέλεσμα της εκτέλεση τους αναπόφευκτο. Ομοίως και η -εκτός στολής- συμπεριφοράς του. Υπάρχουν και εξαιρέσεις: Προφανώς. Για επιβεβαίωση του κανόνα...

Ο κοινός παρονομαστής της παραπάνω παθογένειας ονομάζεται "κράτος". Μία θολή και αόριστη έννοια. Άπαντες συνιστούν το κράτος- ειδικά δε αν είναι (έστω και κατ' επίφαση) ευνομούμενο. Ένα κράτος που παράγει και ανακυκλώνει βία σε έναν αδιάκοπο φαύλο κύκλο. Που αντί να εντοπίσει τη ρίζα του προβλήματος και να στοχαστεί για λύσεις, επιμένει πεισμωδώς και ηλιθίως στην τόσο αναποτελεσματική καταστολή, στο κουκούλωμα, το φτιασίδωμα, τη μετάθεση της ευθύνης μέχρι να χαθεί δια παντός. Απλή μετάφραση: Το πολιτικό κόστος, πασπαλισμένο με συντηρητισμό, μιντιακές κραυγές και εγχώρια μοναδικότητα.

Στο προτελευταίο τεύχος του ΤΙΜΕ υπήρχε ένα μεστό ρεπορτάζ- ανάλυση για την τρομοκρατική ενέργεια στην Μουμπάι- την εκατόμβη στην καρδία της πλούσιας Ινδίας τον περασμένο Νοέμβριο. Μόλις ένας εκ των θυτών/τρομοκρατών επέζησε. Οι ρεπόρτερ του περιοδικού ακολούθησαν τα ίχνη του παρελθόντος του, έκαναν το οδοιπορικό της ζωής του, σε μία προσπάθεια αντίληψης του γεγονότος, στην απάντηση του ερωτήματος: Ποιος όπλισε το χέρι του 21χρονου δολοφόνου, τι τον έκανε μανιακό- φανατικό ισλαμιστή τρομοκράτη;

Ο Μοχάμεντ Κασάμπ γεννήθηκε και έζησε στην ανέχεια της φτωχότερης επαρχίας του Πακιστάν. Μεγαλώνοντας αναζήτησε το όνειρο- τριγύρισε στη χώρα σε αναζήτηση δουλειάς και ελπίδας. Πάντα και παντού ο εφιάλτης της απογοήτευσης τον περίμενε. Στα 19 του αποφάσισε να κάνει ληστεία. Από τη μηδενική λύση επέλεξε την εύκολη. Δεν είχε όπλο και στην προσπάθεια του να βρει ήρθε σε επαφή με μία παραφυάδα της αλ Κάιντα, της Λασκάρ-ε-Ταϊμπά (ΛεΤ).

Μολονότι δεν ήταν ιδιαιτέρως θρησκευόμενος (πολλώ δε μάλλον φανατικός) ακολούθησε την εκπαίδευση στα ειδικά θρησκευτικά στρατόπεδα της ΛεΤ- με τη σκέψη ότι έτσι να γινόταν κάτοχος όπλου και θα πραγματοποιούσε την "πολυπόθητη" ληστεία. Τελικώς επελέγη ως ένας από τα κομάντο αυτοκτονίας της Μουμπάι. Πήγε, προκάλεσε το θάνατο και τώρα -στα 21 του χρόνια- αργοσβήνει σε ένα κελί στην Ινδία.

Το ρεπορτάζ του ΤΙΜΕ καταλήγει ως εξής: "Ο Κασάμπ δεν ήταν τίποτα άλλο από ένας μικρός ακόμα παίκτης. Όμως από το μέρος που γεννήθηκε, από τα σημεία που πέρασε, από τα σημάδια, τους ήχους και τα μηνύματα που έλαβε, έγινε μέρος μία μεγαλύτερης ιστορίας, ενός βίαιου δράματος που ακούγεται ως βροντή σχεδόν σε όλη την ήπειρο. Αυτός ο ρόλος δεν επέδρασε θετικά πάνω του. Μπορεί να κατάφερε να ξεφύγει από τις πόλεις της ανέχειας και της απόρριψης, αλλά δεν κατάφερε ποτέ να περάσει απέναντι". Το επιμύθιο του κείμενου συμπυκνώνεται στη σκέψη πως εάν η Δύση δεν χρηματοδοτήσει την Παιδεία του Πακιστάν, οι πυρήνες των τρομοκρατών και οι πρόθυμοι νέοι οπλοφόροι θα εμφανίζονται με γεωμετρική πρόοδο.

Συσχετίστε- τηρουμένων των αναλογιών- την ιστορία του Κασάμπ με τα εδώ δρώμενα. Μπορεί να έχετε και την απάντηση- ειδικά δε αν προσθέσετε στο "μάγμα" την πολιτική διαχείριση και το προσωπικό της. Κάπως έτσι λύνεται, θαρρώ, αυτή η εξίσωση. Φαύλος κύκλος και συνάμα ανέλπιδη βία.